THẾ HỌC...

Phan Biên dịch từ:
http://idst-2215.blogspot.com/2011/11/change11-defining-rhizome.html

ĐỊNH NGHĨA THÂN RỄ

Keith Hamon
​

Tôi vừa xem Tuần San Ed Tech phỏng vấn Dave Cormier về thế học, và vào cuối giờ, tôi cảm thấy bực dọc trước toan tính nhằm động viên Cormier định nghĩa khái niệm này. Người phỏng vấn Jeff Lebow và Jenifer Maddrell dường như rất hài lòng, hứa hẹn những nhà giáo dục vốn thực sự muốn hiểu quan điểm của Cormier, còn tôi thậm chí không chút nghi ngờ việc họ quấy rầy Cormier, đúng hơn, tôi nghĩ chính bản chất ngôn ngữ hàn lâm tự nó buộc chúng ta trước hết phải tìm kiếm những định nghĩa rồi nói về chúng sau. Tất thảy những người tham dự muốn phân biệt thế học như là một lí thuyết học tập cá biệt tức quá trình hay cách hiểu biết (có thể là tất thảy những thứ này) khác biệt,có thể nói, với cách hiểu biết thực chứng tức cách học cấu trúc. Hy vọng, tôi nghĩ, là khái niệm thế học có thể dẫn đến những hành vi dạy và học đặc biệt sẽ góp phần cải thiện giáo dục. Tôi nghĩ có vài vấn đề với toan tính nhằm thuyết phục thân rễ với điều gì đó mà nó không có.

Trước tiên, thân rễ là một ẩn dụ, không phải một lí thuyết hay qui trình dựa trên một lí thuyết. Jeff Lebow nói về tính chất thân rễ trong cuộc phỏng vấn , “Tôi nghĩ ẩn dụ này hữu ích”. Đối với tôi đây là một sự ô uế. Một phép ẩn dụ giúp hiểu một cái gì khác nữa, không phải là tự nó khác với một cái gì đó nữa. Thế học nói về một cách nhìn nhận và tư duy học tập ít nhiều hữu ích. Nó không phải là qui định về học tập – tốt nhất nó là mô tả khá hữu ích việc học tập diễn ra thế nào. Qua ẩn dụ về thân rễ như khảo sát ban đầu rất thú vị bởi Deleuze và Guattari trong cuốn Một Nghìn Cao Nguyên (1987), các nhà giáo dục có thề nhìn lại việc học tập từ đầu và thấy những sự vật mà họ chưa bao giờ thấy. Đối với tôi ít nhất đây là trường hợp đó.

Chẳng hạn, ẩn dụ về thân rễ là thuốc giải độc tốt đối với xu hướng qui giảm luận. Qui giảm luận này nằm trong phông nền những toan tính của nhà phỏng vấn nhằm định nghĩa thế học, tôi nghĩ vậy. Như hầu hết chúng ta, họ muốn một mỏ vàng trong tầm tay đại loại “Ồ vâng, đấy là thế học”. Tuy nhiên, ẩn dụ thân rễ giúp chúng ta hiểu rằng qui giảm luận luôn là hư cấu. Không sự-vật nào từng thực sự được qui giảm về một sự vật riêng biệt, tức không có trong thực tại. Chúng ta có thể nghĩ chúng ta đơn độcvà riêng biệt trong Vũ trụ, một con tàu tư tưởng thường dẫn đến mọi đớn đau và khổ sở, nhưng không ai trong chúng ta là riêng biệt cả, tuy rằng những hư cấu qui giảm luận là tiện lợi tức thuyết phục.

Tôi không nói rằng chúng ta nên tránh tư tưởng qui giảm luận. Đó là ngu ngốc. Như Morin đã chỉ ra, khoa học đã đạt được những thành công to lớn qua việc giảm trừ một khía cạnh thực tại thành một điềm đơn, nghiên cứu nó một cách chi tiết, và khám phá rằng sự-vật được qui giảm từ thực thể này có thể khó mà khám phá bằng bất cứ cách nào khác. Qui giảm luận có một sự tập trung lớn và vì thế, có ảnh hưởng lớn. Tư tưởng thế học, ngược lại, khuyến khích chúng ta chuyển đổi sự vật riêng biệt thành hệ sinh thái của nó, nhằm tái ngữ cảnh nó, và nhằm tích hợp những gì chúng ta học được qua việc tập trung cao độ vào tri thức toàn thể của mình. Tóm lại, chúng ta có thể học nhiều qua việc nghiên cứu một cái cây đơn, nhưng những gì chúng ta học chỉ tạo ý thức trong ngữ cảnh một khu rừng. Chúng ta phải thấy cả rừng và cây. Ẩn dụ thân rễ giúp chúng ta làm việc này.

Điều thứ hai làm tôi khó chịu là một định nghĩa về thế học giảm trừ thân rễ về trạng thái một sự vật giữa những sự vật khác: thế học là đối lập với lối học cấu trúc tức hành vi. Sự việc là ở đây: thân rễ không phải là một sự vật, nó không là gì cả. Đây phần nào là điều khiến thân rễ quá khó thảo luận trong phạm vi một ngôn ngữ với danh và động từ, tức các sự vật tác động lẫn nhau. Đây phần nào tại sao D&G quá khó hiểu: họ cố gắng sắp xếp một cấu trúc vì một ngôn ngữ trước hết thích nghi với việc sắp xếp những loại cấu trúc khác nhau. Ngôn ngữ hàn lâm hiện đại là một công cụ tốt để sắp xếp những cấu trúc tuyến tính, thứ bậc, thực chứng. Việc sắp xếp thân rễ bằng công cụ này hơi giống với việc xây dựng một lều tuyết với búa và tuốc-nơ-vít.Tôi cho rằng ta có thể thực hiện nó, nhưng…Trong thảo luận của họ về thân rễ, Deleuze và Guattari không cố gắng tập trung chú ý vào thân rễ quá nhiều như khi họ cố gắng nới lỏng tập trung, nới lỏng trí năng phản biện của chúng ta, nhằm nắm bắt những vòng cung, những phân đoạn vô nghĩa, những khởi đầu, khớp nối và liên kết các sự vật. Theo quan điểm này thì các sự vật đều là sự lắng đọng kinh nghiệm (sử dụng thuật ngữ Randall Collins) tại giao điểm của những đa cung tồn tại tại bất cứ thời điểm nhất định nào. Hãy nghĩ về một đĩa mì ống. Keith Hamon là một sợi dây mì được bện lại và được lồng hoàn toàn vào khối mì, còn ý thức của tôi về chính mình hay ý thức của bạn về tôi là một thực thể hoàn toàn riêng biệt phụ thuộc vào nơi bạn hay tôi tình cờ tập trung suốt dọc theo sợi mì đó và điều mà những sợi mì khác phân cách tôi ở đó.

Qui giản luận muốn gỡ rối sợi mì riêng lẻ của cuộc đời tôi, trải rộng nó trên một cái khay khảo sát, đặt tên và đánh số các bộ phận, thiết lập những chuỗi trật tự nhân quả, và sau cùng tuyên ngôn rằng nó hiểu tôi. Còn đây là sự việc: nó sẽ hiểu rất nhiều về tôi mà khi tôi bị rối tung trong đĩa mì nó đã không thể hiểu tôi một cách dễ dàng. Nhưng nó cũng sẽ đánh mất rất nhiều, nếu không nói là hầu hết, những đường viền, những cung, những nút xoắn và những biến chuyển, những kết nối và giao điểm, những tác động và phản tác động thực sự làm cuộc sống của tôi thú vị đối với tôi, nếu không với những người khác. Trải rộng trên mặt bàn khảo sát, rửa sạch nước xốt, tách biệt khỏi những sợi mì khác, và để cho khô cứng, sợi mì của đời tôi sẽ được giảm trừ thành những sự kiện trần trụi. Đáng chán. Qui giảm luận bộc lộ một cách thú vị những gì về tôi giống như những sợi mì ống khác, nhưng khó mà nắm bắt những đường viền độc nhất vô nhị khiến tôi quan tâm, tức tôi.

Tư tưởng thân rễ khi đó là một chiến lược hữu ích nhằm nhìn nhận việc học tập theo một cách khác. Nó bao gồm tư tưởng thực chứng và tư tưởng giảm trừ cùng tất thảy những hệ thống tư tưởng khác, nhưng đồng thời thân rễ cung cấp một ngữ cảnh phong phú cho những hệ thống tư tưởng này, nó cũng đang thay đổi, tháo dỡ và tái lập, và vìthế làm xói mòn chính những hệ thống tư tưởng mà nó ấp ủ. Công việc của chúng ta là xây dựng những cấu trúc này trong phạm vi thân rễ vì chúng hữu ích, trong khi vẫn biết rằng sự hữu ích của chúng có một hạn dụng. Điều nguy hại là khi chúng ta trở nên gắn bó với một hệ thống, một ý thức hệ, và từ chối thừa nhận rằng nó không còn hữu ích nữa.

Điều này khiến tôi nghĩ về bầu trời đêm. Con người chúng ta nhìn lên bầu trời sao và chọn một vài ngôi sao để xây dựng những chòm sao, những bức tranh hay câu chuyện. Vì theo quan điểm của chúng ta những ngôi sao dường như dịch chuyển quá chậm – hầu như bất động trong suốt cuộc đời chúng ta – sau đó chúng ta bị cuốn hút vào ý nghĩ rằng những bức tranh và câu chuyện của mình là bất diệt. Vật lí thiên văn hiện đại dạy chúng ta tốt hơn.Thân rễ của vũ trụ đang dịch chuyển đều với tốc độ không thể tin được , và thực ra những câu chuyện và bức tranh tích lũy được của chúng ta sẽ chẳng còn được sắp xếp đúng với hiện thực. Những vì sao vẫn sẽ dịch chuyển. Đòi hỏi của thân rễ là nhìn nhận lại những ngôi sao này và sáng tạo những câu chuyện và bức tranh mới. Đó là những gì thân rễ đang thực hiện.

Thăng tuyến và Đa cách.

Tham khảo một nguồn về Đa cách, Phan Biên dịch:

http://christianhubert.com/writings/...licity.html#12

Riemann.

ĐA CÁCH

Theo Deleuze và Guattari, nhà toán hoc Rieman “đã nhổ bật bội số từ trạng thái xác định và biến nó thành danh từ, “đa cách” (trong “Mượt và Sọc Dưa”: Mô Hình Toán Học. 1000 Cao Nguyên, trang 482-3). Trong khi một số đa cách là metric (khoảng cách đo được), những đa cách còn lại đều không đo được. Tập hợp sau là “không chính xác mặc dù chặt chẽ”. Không giống như độ lớn, đa cách “không thể chia mà không có sự thay đổi về bản chất mỗi lần chia". Một độ lớn chẳng hạn, không được cấu thành từ những độ lớn có thể gia tăng hay thay thế: nhiệt độ không phải là tổng của hai nhiệt độ nhỏ hơn. Một tốc độ không phải tổng của hai tốc độ nhỏ hơn.

Gilles Deleuze dùng liên từ VÀ đối chọi với động từ LÀ, “tồn tại”. Ông mô tả triết học như chịu tải trọng của những phán quyết về thuộc tính hay tồn tại, tất thảy tùy thuộc vào động từ “tồn tại” (Thương Lượng, tr.44). Ngược lại, VÀ là thuộc về những phán quyết tương đối tự trị, thậm chí không phải một loại quan hệ cụ thể, mà là mọi quan hệ. VÀ không lật đổ các quan hệ, nó lật đổ tồn tại.

Đa cách đúng là ở trong chữ “và” đó, về bản chất nó khác với những thành phần và tập hợp của chúng. VÀ không phải là một vật này hay vật kia, nó luôn ở giữa. Nó là giới tuyến, thăng tuyến hay dòng chảy. Nó là nhận thức tối thiểu về sự vật. Tuy nhiên, các sự vật xảy ra dọc theo những thăng tuyến này…Chính trị vi mô toàn thể của những đường biên, chống lại chính trị vĩ mô của những nhóm lớn.

Deleuze loại bỏ khái niệm khát vọng của Hegel vốn phục vụ một chủ thể hợp nhất. Đối với Deleuze, có một sự khác biệt về tạo nghĩa giữa một khát vọng đa cách nội tại được hợp nhất trong cấu trúc giam hãm, và một khát vọng đa cách cơ bản mà nó không thể được mô tả như là một sự đồng nhất. Ý niệm đồng nhất “chỉ xuất hiện khi có một sự tiếp quản quyền lực trong đa cách”. Công trình của D&G là một nỗ lực không ngừng nhằm phá vỡ đồng nhất đó. Có sự liên hệ giữa các khái niệm Deleuze và làn sóng gia nhập đa nhân cách? Lĩnh vực đa nhân cách được tổ chức quanh ý tưởng nhân quả, rằng đa cách là một bản sao cơ giới luận, là một phản ứng đối với sự tổn thương ban đầu được lặp lại, thường có bản chất tình dục. Gần đây hơn, đa cách của những cá nhân đã bị hạ giá nhằm hướng ứng việc gọi đó là sự mất trật tự có tính phân li, là thất bại trong việc hợp nhất các khía cạnh khác nhau của sự đồng nhất, trí nhớ và tiềm thức. Trong ngôn ngữ đa cách, thay đổi là “chết” khi nó chấp pháp.

===========

line of fight

ligne de fuite

Từ này tớ chọn từ Việt không những chính xác về mặt khớp âm mà cả về ngữ nghĩa.

Theo wiki:

THĂNG TUYẾN

Thăng tuyến là một khái niệm phát triển bởi Gilles Deleuze và được sử dụng rộng rãi trong công trình của ông với Felix Guattari. Dịch giả Brian Massumi lưu ý rằng trong tiếng Pháp, “Thăng bao gồm không những hành động lẩn trốn tức lảng tránh mà còn là trôi chảy, rỏ rỉ, và khuất khỏi tầm nhìn (điểm ảo trong hội họa là một thăng điểm – point de fuite)". Nó không can dự đến việc bay.

Trong công trình Chủ Nghĩa Tư Bản vả Bệnh Tâm Thần Phân Lập, chương đầu tập hai Một Nghìn Cao Nguyên (1980), khái niệm này được sử dụng để định nghĩa một “thân rễ”:

Những đa cách được định nghĩa bằng cái-bên-ngoài: bằng những tuyến trừu tượng, thăng tuyến tức tháo-dỡ mà theo đó chúng thay đổi về bản chất và kết nối với những đa cách khác. Mặt phẳng đồng nhất (lưới) là cái-bên-ngoài của mọi đa cách. Thăng tuyến đánh dấu: thực tại của một số lượng hữu hạn những chiều kích mà thăng tuyến lấp đầy một cách hiệu lực; bất khả của một chiều kích bổ sung, trừ khi đa cách được biến đổi bởi thăng tuyến; khả năng và sự san bằng tất yếu mọi đa cách trên một mặt phẳng nhất quán đơn tức đơn-ngoài, bất chấp số lượng chiều kích của chúng.

Trong cuốn Khoa học Chuyên sâu và Triết học Ảo của Manuel De Landa, thăng tuyến được mô tả là một toán tử vượt lên điều-thực và thăng thành điều-ảo. Nó đồng nghĩa với các thuật ngữ sau của Deleuze: 

- điềm-báo-tối (Dark Precursor) trong Khác biệt và Lặp lại, 1968. 

- cỗ-máy-khát-vọng (desiring machine) và cận-nguyên-nhân (quasi-cause) trong tập đầu Chủ nghĩa Tư Bản và Bệnh Tâm thần Phân lập, Chống-Oedipus, 1972.

Phi Quan Thể.

Body without Organs (BwO): cơ thể mà không có cơ quan, là một khái niệm quan trọng của D&G. Tôi nhớ đến một câu sáo ngữ tiếng Trung "mẩy-quan-xi", nghĩa là không có gì hay không có sao, là không có quan hệ, liên quan gì. Tôi nghĩ ra một từ để chỉ khái niệm BwO: Phi Quan Thể.

Một khái niệm đã được Derrida đề cập:

- articulation: khớp nối hay khớp âm. Ở đây hiểu theo hai nghĩa, là khả năng ăn nói nói chung và tính khớp nối nhau của mọi cơ quan, tổ chức sống hay xã hội.

- big soup: là súp nghĩa đen hay một tình trạng khó khăn, một đám mây mù? Chọn đám mây mù vậy...

Cứ thế !

Tham khảo một viết về BwO, Phan Biên dịch:

http://atrzak.wordpress.com/2010/03/...ithout-organs/

LÍ GIẢI PHI-QUAN-THỂ CỦA DELEUZE VÀ GUATTARI.

Tên bạn là gì?

Tồn tại có nghĩa là được đặt vào trong một phạm vi đầy đủ các yếu tố về qui tắc tiêu chuẩn, cấu trúc và ranh giới nhất định, và thích nghi với chúng. Chừng nào mà chúng ta còn tồn tại, cá nhân chúng ta còn bị cư trú bởi những điều kiện mà chúng ta đã sinh ra trong đó. Điều này không dẫn đến việc đánh mất cá tinh mà dẫn đến việc xây dựng một cá tinh nhân tạo: trước khi sinh ra chúng ta đã được phân loại dựa trên giới dục, nó quyết định chúng ta sẽ đước gàn loại tên gì, Susan hay Tom. Chúng ta học một ngôn ngữ, chúng ta học cách cư xử trong những tình huống khác nhau, và đặc biệt cách cư xử với người cấp dưới, các cộng sự có thẩm quyền tức bình đẳng. Deleuze và Guattari lưu ý một địa tầng trong thân thể chúng ta, nó được tạo qua trật tự thứ bậc của xã hội, trong công trình của họ về “phi quan thể” trong cuốn Một Nghìn Cao Nguyên. Lí thuyết của họ bắt nguồn từ giả định về những quan hệ quyền lực tiếp nối giữa những thành viên xã hội, với sự phân bố quyền lực theo chiều dọc nơi những người ở đỉnh đàn áp những người ở thấp hơn.

Phi Quan Thế

Giờ thì tôi muốn lấy ý tưởng về “Phi Quan Thể” của họ, tôi muốn lí giải nó như một đám mây mù không có khởi đầu và kết thúc tức bất cứ thứ gì giới hạn nó. Phi quan Thế (BwO) có thể được mô tả là một trạng thái sau hay trước tồn tại. Tuy nhiên trong khi tồn tại mọi người luôn trong quá trình trở thành một BwO mà không bao giờ đạt đến giới hạn đó.

Thuật ngữ "cơ thể" cần được định nghĩa ở đây như là một cái toàn thể, gồm những bộ phận khác nhau, các cơ quan, chúng lệ thuộc vào nhau, dù mỗi trong chúng hoạt động riêng biệt cho lợi ích của thực thể. Tôi không có ý chỉ nói về cơ thể mà tất thảy chúng ta đều có, mà bất cứ tổ chức xã hội nào, nơi người ta lệ thuộc vào một người nào đó tức một cái gì đó nữa. Deleuze gọi cơ thể được tổ chức đó là “cơ quan” (organism). Tất thảy chúng ta đều hoạt động như một cơ quan của một tổ chức, trong bất cứ quan hệ quyền lực nào, có nghĩa là trong bất cứ quan hệ và hoàn cảnh khả dĩ nào, luôn luôn. Chúng ta được phân loại và cấu trúc dưới mọi điều kiện, dù giữa gia đình mình (là con gái, chú hay con cún), ở trường học hay đi làm (giáo viên, công nhân.vv.), trong một đảng chính trị hay thậm chí qua ảnh hưởng của truyền thông khi xem TV chẳng hạn. Deleuze thừa nhận ba địa tầng trong cơ thể chúng ta: tự nó là cơ quan, hoạt động như sự khớp nối toàn thể của cơ thể, cách mà một cơ thể được diễn giải và nó diễn giải những cơ quan khác như thế nào. Cuối cùng, sự chủ quan hóa cho phép mọi cơ thể được nhìn nhận theo một cách chính xác, và buộc nó khớp nối với chính nó một cách xác đáng như mong muốn và không có cách nào khác. Tóm lại điều đó có nghĩa là mỗi cơ thể được kì vọng để thực hiện vai trò của nó theo đúng một cách từ cơ quan bề trên, buộc nó phải chấp hành. Giờ thì chúng ta hãy xem điều gì xảy ra nếu cơ thể không tuân theo vai trò mà nó được giao, có lẽ một chỗ điều trị, trong cuộc đấu với kẻ thù lớn nhất hay trong một quan hệ yêu đương.

Nó là “bẩm sinh” trong xã hội. 

Bây giờ tôi muốn bạn tưởng tượng một cái cây. Với rễ sâu dưới đất lập thành phần dưới. Chúng rõ ràng là phần quan trọng nhất của cây, vì chúng là cơ sở vững chắc giữ cho cây đứng và nuôi dưỡng nó với nước và khoáng chất. Sau đó chúng ta có thân cây, có thể xem như trung gian giữa bộ rễ và ngọn. Nó giữ “quá trình thông tin” tiếp diễn. Chỉ từ hai phần này của cây mà các nhánh có thể sản sinh các lá và quả. 

Ta hãy lấy phần ngọn để ẩn dụ một chính quyền, thì ta trở thành gốc, một cách tự động, không có chọn lựa khác, nuôi dưỡng phần cao nhất của xã hội. Thân cây có thể là truyền thông đại chúng trong trường hợp này. Nhà nước không thể sống còn với bất cứ bộ phận này vì nó đang tồn tại . Nếu chúng ta ngưng cung cấp cho hệ thống chúng ta sẽ trở thành những kẻ ruồng bỏ xã hội. Tuy nhiên, trước tiên chúng ta sẽ phải ý thức về sự việc đó và làm thế nào chúng ta chịu đựng sự đè nén của mình. Khái niệm này có thể được tuyên truyền ở bất cứ nhóm người nổi tiếng nào. 

Có nghĩa là ngay khi chúng ta, với tư cách con người ra đời chúng ta đã kết hợp, chúng ta đã hấp thu các giá trị xã hội và rồi tuân theo chúng, vì chúng ta được kì vọng như thế, ngược lại người ta sẽ xem chúng ta là hư hỏng về đạo đức, đồi trụy hay điên. Vì thế để được chấp nhận, chúng ta không cần có một tính cách cá nhân mà cần thừa nhận sự độc đoán và những cấu trúc nhị phân giả tạo (về giới tính, dân tộc, tình dục, tuổi tác.v.v.). Hãy nghĩ đến phán quyết mà bạn phải vượt qua nếu bạn nhìn một bé gái, chừng 10 tuổi, trang điểm lòe loẹt, mặc váy ngắn, giày cao gót cùng một ví tiền nhỏ. Ở đây chúng ta có hai hình ảnh tương phản mà chúng ta đơn giản là không quen. Bởi vì xã hội quyết định việc trang điểm và váy ngắn là dành riêng cho phụ nữ, à vậy thì gái tuổi teen, bất cứ ai khác có thuộc tính này dường như, đối với chúng ta, họ sai. Hãy nghĩ đến cảm giác riêng của bạn khi bạn được mời đến một buổi tiệc nơi mọi người ăn mặc hoành tráng trang phục tối ở đó, ý tôi là thực sang trọng, và bạn đến trong trong chiếc giày vải cũ kĩ, mặc quần jean lỗ chỗ và một cái mũ bóng chày. Bạn cảm thấy không thích hợp, không liên quan. Bạn trở thành một người bơ vơ. 

Khát vọng 

Bạn không thể khác biệt với người khác khi bạn tồn tại, tuy nhiên bạn sẽ cố gắng, qua trang phục, qua âm nhạc, qua những lí tưởng chính trị, lối hành xử của bạn và toàn bộ việc nói năng. Vấn đề là dù, chừng nào mà bạn còn tự nói năng được, tự bạn biểu lộ thì bạn sẽ không bao giờ khác biệt. Bạn phải luôn có thể tự khớp nối theo một cách duy nhất, cách mà xã hội dạy bạn. Bạn sẽ luôn là một cơ thể trong cơ quan, có nghĩa là chúng ta thảy đều là những khớp nối tách biệt, nghĩa là xa lạ với chúng ta. Chúng ta luôn là những phần tử phát xít. 

Tóm lại, Deleuze xem xã hội là một cơ quan có thứ bậc, nơi mọi cơ thể là một phần của một hạ tầng kinh tế, không có bất cứ không gian cho ý chí tự do, sự khác biệt hay đồng nhất. Sự tồn tại của chúng ta, tự nó, là một nghịch lí: được sáng tạo nhằm đạt đến các giá trị siêu nghiệm của xã hội, chúng ta bị mắc bẫy trong cơ quan mà nó khiến việc thực hiện nhiệm vụ này trở nên bất khả, do đó chúng ta bị đặt vào tình trang bất mãn bất tận, cũng có nghĩa là đồng thời, chúng ta luôn khát vọng. Chúng ta khát vọng không khí để thở, thực phẩm để ăn, ngủ khi mệt, một người để yêu. Bất cứ cảm giác nào, bất cứ ý tưởng tức tư tưởng nào đều là một khát vọng. Để đạt đến sự thỏa mãn tuyệt đối, một sự thay đổi từ thứ bậc theo chiều dọc đến sự phân phối quyền lực chiều ngang cần phải xảy ra. Mọi bộ phận của cơ thể cần một kết nối gần nhất với một cơ thể khác, trong một quá trình truyền thông tuyến tính. Hẳn không có bất cứ trung gian nào giữa hai cơ thể. 

Mặt phẳng nhất quán. 

Deleuze và Guattari có ý tưởng về thân rễ mà có thể hiểu như tương phản với khái niệm cây mà tôi đã giải thích ở trên. Một thân rễ được xác định nằm ngang. Nó có thể hiểu như là một cơ thể được “giải tầng” cùng các cơ quan. Nghĩa là ba tầng (cơ quan, ý nghĩa, chủ quan hóa) cần được hủy bỏ. Chúng ta cần loại bỏ mọi thứ chúng ta biết, một ngôn ngữ, một màu, một cái tên, một cảm giác. Nếu đó là trường hợp không có bất cứ kỳ vọng mà chúng ta phải thực hiện nào. Chúng ta cần chấm dứt nghĩ theo trật tự nhằm chấm dứt khát vọng và không còn bị đè nén nữa.

Trong ngôn ngữ của họ, chúng ta cần tồn tại trên một “mặt phẳng nhất quán” nơi chúng ta thực hành những “thử nghiệm” và “du cư luận”, khát vọng là “chất lỏng”. Không có cơ quan và mọi cơ thể đều là một thực thể. Trong tưởng tượng của tôi một mặt phẳng nhất quán như thế có thể so sánh với một quả trứng. Một quả trứng sống lai tạp, bạn không thể nhìn thấy các tuyến giữa những mẫu màu vàng và màu trắng nữa, mọi thứ đều kết nối nhau và đều lỏng. Mặc dù nếu một quả trứng nở thành gà con, nó sẽ bắt đầu tồn tại, có mắt, chân và lông cánh. Nó sẽ khát vọng.

Làm thế nào chúng ta đạt đến mặt phẳng nhất quán đó, đám mây mù nơi mà chúng ta thảy đều tự do? Chúng ta không thể. Vẫn chưa thể. Không phải khi chúng ta đang tồn tại trong hình thức con người trong cơ thể với ngôn ngữ, với một cái tên, một giới tính và với các mối quan hệ. Chúng ta cần dừng khớp nối với chính chúng ta. Chúng ta cần ngừng tồn tại. Deleuze và Guattari hướng dẫn làm thế nào để chúng ta tự giải phóng khỏi mọi chúng loạn thần kinh chức năng có nguyên nhân là quyền lực của hàm ngôn thuần túy, sau hay trước tồn tại. Đó là cách duy nhất tìm kiếm điều thực, sự thực tối thượng của bản ngã.

Một việc nữa: Bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta đạt đến mặt phẳng nhất quán, nếu chúng ta là một phi quan thể ngay lúc này, trong lúc tồn tại?

Tôi nghĩ rằng sự tác động lên xã hội sẽ đi xa hơn bất cứ thứ gì chúng ta có thể tưởng tượng. Đó sẽ là một thảm họa. Đó sẽ là điều xấu hơn bất cứ sự vô chính phủ nào bạn có thể tưởng tượng được.

==============

Đây là những bình luận cho bài viết trước của a.trzak, tôi dịch để biết họ thảo luận một vấn đề như thế nào. Điển hình của thảo luận (bình luận) trên là họ hay dẫn chứng ví dụ từ thực tế riêng...

- big soup ở trên tôi dịch là "đám mây mù", qua những bình luận, tôi thấy chưa chuẩn xác, đúng hơn là "tô súp"...

- state: nhà nước, rất khớp nối về mặt ngữ nghĩa với "tình trạng- trạng thái".

BÌNH LUẬN:

Joshua Rodman:

Ông đã đánh mất tôi ngay lúc đầu 

Được đặt vào các qui tắc xã hội? Các qui tắc xã hội có phải là những người bạn riêng của ông không, hay họ có đọc blog của ông không? Chỉ vì ông có một ý tưởng phức hợp để truyền đạt không có nghĩa việc chắt lọc từ ngữ tiếng anh đao to búa lớn sẽ giúp ông đạt mục đích. 

Anonymous:

Ước gì ông là thầy tôi. 

Syntaxfree:

Cái này có thể cụ thể hơn nhiều, cách để Joshua ít bốc đồng hơn. 

Một cách đơn giản, một cơ thể sống (thú/người) là một tập hợp thuộc tính nổi bật của những cơ quan và cách chúng liên hệ với nhau. Một phi-quan-thể sẽ là gắng duy trì những thuộc tính này trong khi bố trí những bộ phận thành phần. Dick Cheney không có mạch (phó TT Mỹ:được thay tim nhân tạo- nd), và mặc dù ông có mọi khả năng mà một đàn ông điển hình trong trong nhóm kinh tế xã hội của ông có. Rõ ràng có một trái tim tự nhiên, hai thận, không then chốt, không thiết yếu cho cơ thể để tồn tại. Vậy thì là gì ? 

Tôi nhớ vào những năm 1980 khi các tay viết về kinh doanh nghiên cứu “mô hình nhật” về kế hoạch công nghệ. Họ thích thú những thuộc tính nổi bật của hệ thống nhật, nhưng họ không lên kế hoạch bàn cãi về geishas. Bạn đoạt lấy thuyết động lực mà họ đã thấy ở Nhật, lĩnh vực các tiềm năng của nó, tháo dỡ nó (hoàn toàn nghĩa đen) và cấy ghép vào Hiệp Chủng Quốc như thế nào? Đó là mục đích của BwO.

Bron Johnson:

Tôi đang làm luận luận án về sáng tạo và D&G và sự nắm bắt nhanh này làm rõ mọi thứ cho công việc tổ chức. cảm ơn nhiều.

Matze:

Tại sao tính nhất quán và trạng thái lỏng đi cùng nhau…chúng khớp với nhau như thế nào? Tính nhất quán nghe có vẻ xác thực – nhưng nhất quán với cái gì? Bản ngã có lẽ làm biến dạng/cải tạo một qui tắc chuẩn xã hội nào đó, nhưng sau khi hóa lỏng khát vọng nó phải được tái hỗ trợ ở một nơi nào đó, nhằm đạt đến tính nhất quán với một cái gì đó. Có đúng nó không phải là những qui tắc mới ăn khớp với tính nhất quán, dù được kì vọng? Có một vấn đề, là nếu một cơ thể mới của những qui tắc chuẩn thực sự tự do khỏi sự biến dạng, đặc biệt qua thời gian. Có một cạm bẫy tồn tại trong phương thức mua thời gian vĩnh cửu vì mục đích kéo dài khát vọng (qui tắc thực thụ).

Christopher Rashad Williams:

Câu trả lời này để kiểm tra xem tôi có nắm vấn đề không. 

Một việc nữa: bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta có thể đạt đến mặt phẳng nhất quán, nếu chúng ta là phi-quan-thể ngay lúc này, khi đang tồn tại? 

Nếu chúng ta đạt đến mặt phẳng này, liệu chúng ta, một cách tất yếu, có thể truyền đạt những gì sẽ xảy ra không?

a.trzak:

Hey Christopher,

Cảm ơn những bình luận và lời biện bạch của bạn đối với hồi đáp khá muộn của tôi.

Tôi đồng ý với bạn, chắc chắn việc trở thành BwO với tư cách một tồn tại xã hội là bất khả vì chúng ta sẽ đánh mất khả năng truyền đạt. Nhưng có lẽ chúng ta nên luôn gắng đạt đến nó nhằm thực hiện một nhà nước dân chủ hơn của tấy thảy các cơ quan trong xã hội. Ở đây chúng hàm ý một khái niệm rất tốt về vô chính phủ mà nó cung cấp nhiều tác dụng cho những tổ chức cá nhân nhưng thừa nhận rằng chúng là vô ích khi không hoạt động như một cơ thể thống nhất, đúng với vấn đề khi tại đó bạn không thể phân biệt giữa các cơ quan ban đầu được nữa. Tôi nghĩ nó là một khái niệm không tưởng, một cách rạch ròi. Cũng có thể diễn giải BwO như là một tình trạng (=nhà nước) tinh thần cá nhân, ở mức siêu hình học hơn. Lưu ý là có thể có nhiều cơ hội lớn hơn để trở thành một BwO. 

Christopher Rashad Williams: 

Cảm ơn câu trả lời. Tôi quyết định trở lại trang này và đọc lại bài viết để xem liệu tôi có rút ra điều gì đó khác biệt với nó không. Khoảng thời gian này, BwO thực sự là trạng thái lỏng, nghe có vẻ rất giống với khái niệm về Brahman của đạo Hindu. Nếu đây là một lời giải thích xác đáng thì dường như cách duy nhất để nhận biết tình trạng này là phủ định hoàn toàn mọi sự vật. Nếu điều này xảy ra, tôi không hiểu dân chủ tức tự do có thể sẽ như thế nào trong khi vẫn có thể biết về chúng.Chúng ta sẽ không thể chia sẻ những ý kiến của mình nếu chúng ta tìm cách phủ nhận không chỉ những khát vọng của mình (những ý kiến của chúng ta có xu hướng bén rễ vào những quan hệ tình cảm đối với các sự vật), mà còn chính chúng ta nữa. 

Như tôi hiểu, các nền dân chủ đọng lại trong quần chúng có giáo dục và nhận thức. Làm thế nào BwO đẩy chúng ta đến nền dân chủ khi mà việc thực hiện nó sẽ đặt dấu chấm hết cho việc khớp nối những ý tưởng thiết tha? Tại sao những BwO được ưa chuộng hơn những gì hiện có của chúng ta? 

Sam Wappler:

Chào mọi người,

Nếu bạn nghiên cứu bất cứ triết học bất diệt nào – Lão, Phật, Christ, các bậc thầy đương đại , vv. Bạn sẽ thấy họ bộc lộ những tình cảm rất giống nhau. Bản ngã có điều kiện là được kế tục bởi xã hội và là nguồn gốc khổ đau, Bản Ngã thật sự rất xa định nghĩa – một tự do được giải tầng hoàn toàn và cho phép mọi thứ - sự hiện diện trong đó hiện thực xảy ra. Qua kinh nghiệm thực tế, nhiều người dường như đã nhận thấy điều này qua việc giải phóng mọi địa tầng xã hội của riêng họ và trở nên gần với BwO hơn, một món súp giác quan.

Hòa bình và niềm vui nho nhỏ giải thích tại sao “vô chính phủ đáng sợ” của bạn sẽ là một điều không tưởng. Một nơi hiệu chỉnh con người và thỏa mãn không ngừng, tự thực hành, yêu, v.v. Những người thần bí biểu lộ rằng đây là trạng thái tự nhiên của con người khi đã để lại cơ thể xã hội cùng các cơ quan phía sau và lại được tái tổ chức với bản ngã tự nhiên của họ.

MỸ HỌC SIÊU NGHIỆM VÀ CHỦ NGHĨA DUY NGHIỆM DELEUZE

Chữ a prior này tớ hay nhầm, cứ gọi là đi trước thì không tải hết ý nghĩa, mà lại khó ráp vào câu nữa. Dịch thuật giống như một con tàu hỏa vậy, phải đặt nó lên những đường ray, và, dĩ nhiên, phải chăm lo phần tiếp giáp với mặt đất tức những chiếc bánh. Động lực là thứ cấp và không thể tìm cách làm cho con tàu...bay, cho dù là bay là là mặt đất...

a prior = from the earlier: tiên nghiệm, rất gần với từ transcendental: siêu nghiệm.

posteriori = from the later, tự điển chưa thấy, tạm gọi là hậu nghiệm vậy.

form: các sách triết có khi gọi là mô thức, mình cứ gọi là hình thức cho nhất quán.

affect: ảnh hưởng hay tác động.

bonobos: là một loài tinh tinh rất gần con người. Nó đây:

wasp: quá dễ, con ong bắp cày.

plover: chim chòi chòi

(các ảnh đều từ nét)

Điểm quan vài khái niệm kho khó để bạn đọc đỡ vấp. Một yếu tố nữa, đọc chậm thôi, nếu muốn đào sâu triết học.

Cứ thế!

Còn đây là bài viết cũng của Larval Subjects, Phan Biên dịch:

http://larvalsubjects.wordpress.com/...nd-empiricism/

MỸ HỌC SIÊU NGHIỆM VÀ CHỦ NGHĨA DUY NGHIỆM DELEUZE

Trong hồi đáp bài viết cuối của tôi, nuno có một loạt những câu hỏi thú vị sau. Nuno viết:

"Cảm ơn bài viết của ông, tôi đang đánh vật với vấn đề mỹ học hợp nhất của Deleuze nhiều năm, và google nó tuần trước, tôi tìm thấy một nguồn thứ hai dư thừa, giản đơn nhắc lại Deleuze hoàn toàn với những nhận xét khá tĩnh lược. 

Vấn đề của tôi là tôi nắm ý tưởng đúng như nguyên văn – tôi có thể nói ra trong một kì thi – nhưng trong thực hành rất khó nắm bắt. 

1)Nếu việc đương đầu với công trình nghệ thuật sản sinh tiên nghiệm, nghĩa là nó không thực sự là một tiêm nghiệm không? 

Tức trong một phát biểu khác: 

2) Những hình thức giác quan mới này được khám phá – như thể đã ở đấy – tức thực sự được sáng tạo? Chúng chỉ ở đấy chờ đợi được hiện thực hóa tức một cái gì đó mới, được sản sinh? 

3) Nếu tôi sản sinh một tiên nghiệm mới, phát ngôn bằng cách quan sát một hoa hồng trong phim thì nó sẽ ở đấy sau đó (vĩnh viễn) tức nó sẽ chỉ tồn tại trong thời gian chiếu phim? 

4) Liệu danh sách các hình thức giác quan mang tính tiên nghiệm sẽ vô tận? 

Xin lỗi vì tất thảy những câu hỏi này, tôi chưa bao giờ có cơ hội thảo luận đề tài này với ai cả". 

(nuno) 

Như tôi hiểu thì mỹ học siêu nghiệm Deleuze không phải là khám phá một tiên nghiệm đã sẵn đó, đúng hơn, là việc sản sinh một tiên nghiệm mới tức một hình thức giác quan. Chìa khóa ở đây là ba sự tổng hợp mà ông đã phác họa trong chương hai về Khác Biệt và Lặp Lại. Những tiên nghiệm mới này được sinh ra không phải từ những tổng hợp thụ động. Đấy là tại sao chúng mãi chỉ là một mẫu nghệ thuật vì chúng là những hình thức giác quan. Những kết quả của sự tổng hợp này được thám sát trong chương bốn về Khác Biệt và lặp Lại. Tại sao gọi những hình thức này là tiên nghiệm? Hãy xem sự khác biệt giữa nhận thức về quả táo của tôi với một hình thức giác quan. Trong trường hợp trước tôi chỉ dơn thuần tái sinh hình ảnh quả táo của mình trong trí nhớ khi tôi tái lập nó. Tuy nhiên, với một hình thức giác quan thật, tôi có thể vận dụng bằng thao tác cấu trúc của trực giác bằng mọi cách, lôi kéo những suy luận xa hơn từ cấu trúc độc lập với kinh nghiệm. Như tôi lí luận trong Khác Biệt và Trao Tặng, nó giống như loại công việc chúng ta làm trong toán địa hình học khi tưởng tượng một giả thiết hình học cùng những biến thiên. Cấu trúc nổi bật qua việc tích cực tổng hợp có logic riêng của nó tức trường vô tận những khả năng có thể được thám sát trong tư tưởng, độc lập với kinh nghiệm. Có một cấu trúc mà đối với hình thức giác quan nó mở ra một lĩnh vực suy luận tiên nghiệm. 

Đọc tiếp ! 

Khi Deleuze tiếp cận một nghệ sĩ thì ông thám sát chính những hình thức tiên nghiệm này. Khi ông khẳng định rằng các nghệ sĩ phát minh những tác động và các đối tượng tri giác, ông không nói về phi tri giác hay một tác động , đúng hơn, là về một cái gì đó đi trước bất cứ tác động hay tri giác nào và nó cấu trúc chúng. Những gì ông đầu tư là cách mà những hình thức này được trải ra xuyên suốt khối tác phẩm của nghệ sĩ. Bạn có thể nói ông ta đang đầu tư vào “cấu trúc chiều sâu” của tác phẩm nghệ sĩ, với hang động mà những cấu trúc này là kết quả có căn nguyên tức phát minh. Do đó, ví dụ, trong tiểu luận hoa mỹ về Masoch thì ông thám sát tiên nghiệm siêu nghiệm khát vọng của Masoch. Trong Proust và Các Dấu Hiệu và Logic của Giác Quan ông cũng làm điều tượng tự với Francis Bacon. Sẽ dễ hơn chút, tôi nghĩ, để hiêu những gì Deleuze đang đạt đến bằng việc đặt quan điểm của ông dưới dạng lí thuyết tiến hóa. Những con dơi trải nghiệm thế giới qua sóng âm, trong khi cá chình điện và cá mập trải nghiệm thế giới qua những tín hiệu điện. Tín hiệu điện và sóng âm mỗi thứ có địa hình học riêng tức một khu vực được cấu trúc, nó là một tiên nghiệm về mặt bản chất, có một cấu trúc độc lập với bất kì một trải nghiệm sóng âm hay điện cá biệt nào. Đấy là một tiên nghiệm. Tuy nhiên, tiên nghiệm đó được sản sinh qua quá trình tiến hóa tức chọn lọc tự nhiên. Nó là một cái gì đó được phát minh, cho và bởi giống loài đó. 

Trở lại đề tài tổng hợp, Deleuze lưu ý, đầu chương Khác Biệt và Lặp Lại mà chúng ta học bơi bằng cách kết hợp những đặc điểm của cơ thể mình với những đặc điểm của nước. Mọi yếu tố hợp nhất của ông với hai nửa mỹ học (như giác quan và tác phẩm nghệ thuật), gắn liền với đề tài học mà chúng ta thấy xuyên suốt chương Khác Biệt và Lặp Lại, đều ở đây trong ví dụ này. Những đặc điểm của cơ thể và sóng nước được tổng hợp với nhau nhằm để biết, bơi là thế nào, nhằm hình thành điều mà trong chương 4, Deleuze qui về một Ý Tưởng hay Đa Cách. Ở đây Ý Tưởng sẽ là một tác động hay một khả năng tác động (tức hành động) và bị tác động. Những Ý Tưởng hay Đa Cách này là những cấu trúc và là những cấu trúc có thể bị tác động bằng thao tác tức bị biến đổi như trong trường hợp địa hình học toán học. Cùng với sự nổi bật của Ý Tưởng tức tác động, giờ chúng ta có thể đùa với phong cách này, biến đổi nó, thực hiện nó một cách khác nhau, tạo những hình thức hoạt động 1) tự chúng, không phải từ kinh nghiệm, và 2) đương đầu với những biến thiên mới trong môi trường chưa hề được biết dưới dạng cấu trúc hay Ý Tưởng này. 

Để học, Deleuze lí luận, không phải là tái tập hợp những phần riêng biệt (táo chẳng hạn) mà chúng ta đã lĩnh hội trước, đúng hơn là phát triển một tác động, một hình thức giác quan, mà nó cấu trúc việc làm thế nào chúng ta trải nghiệm, và những hành động (tác động) mà chúng ta có thể có trong môi trường đó. Deleuze lí luận, chẳng hạn, rằng các nghệ sĩ không biểu đạt, đúng hơn là sáng tạo những cách thức cảm nhận mới, và trải nghiệm. Không chỉ tác phẩm nghệ thuật là một sự tháo dỡ mà còn là khả năng tháo dỡ người đọc và người xem qua một loại “di trú” của tác động (vd, tác động được tiếp thu và được thám sát/sống bởi người xem hay người đọc). Học, trên mọi lĩnh vực, giống với việc này. So sánh sự khác biệt giữa một giáo sư ngôn ngữ và sinh viên văn khoa chẳng hạn. Giáo sư ngôn ngữ phát triển một Ý Tưởng, một tiên nghiệm, nó hướng dẫn họ hiểu văn học như thế nào và cho họ một “cảm giác” đối với văn bản mà ban đầu họ không có. Cũng thế với người thợ mộc, người bơi lội, triết gia, lập trình viên, vv. Giống như những con dơi phát ra một trường giác quan được xác định bằng sóng âm, học là phát triển một phạm vi có khả năng cho những biến và đổi thay về địa hình học. 

Luận án của tôi về mỹ học siêu nghiệm Deleuze là một thám sát thế giới bên trong các khách thể. Một mặt, tiếp cận của ông là hậu nhân văn hoàn hảo. Không những ông không khái quát hóa một cấu trúc chung thuộc về toàn thể nhân loại (thay vào đó, khảo sát những lĩnh vực riêng biệt tức những hình thức mà “con người” phát triển), mà còn xê dịch một cách lạnh lùng giữa thế giới của người, dơi, tinh thể, vv. Hình thức siêu nghiệm của một cục đá hay cái cây đều có chút lí thú đối với ông như là hình thức siêu nghiệm của một nghệ sĩ cá biệt. Đây là điều dẫn dắt ông, trong Logic của Giác Quan, nói về sự “tổng hợp rời” giữa các thực thể phi quan hệ, bằng cách nào đó truyền đạt thông qua một dấu hiệu dị thường, sau đó vượt qua hai địa tầng của chúng. Những thực thể phi quan hệ này thực sự thuộc về những thế giới siêu nghiệm khác biệt (ở đây tôi phân biệt giữa thế giới và trái đất). Mặt khác, những Ý Tưởng này, những đa cách, tức cấu trúc đều là kết quả của một căn nguyên hay nguồn gốc). Chúng không rơi từ trên trời được tạo sẵn như các hình thức của Platon, đúng hơn, chúng được phát minh qua những hoạt động tổng hợp tích cực.Chúng là những mặt hàng mới, chính hiệu, và đánh dấu những khả năng cảm nhận và hành động mới trong thế giới. Dĩ nhiên, chúng ta sẽ đạt đến những mức độ tháo dỡ tức những mức độ tự do khác nhau khi khả năng hình thành những tác động mới được kết nối. Con người, tinh tinh, và chim choi choi xem ra được tháo dỡ nhiều hơn ong bắp cày, cây cối, và đá, vì chúng có nhiều khả năng hình thành những đa cách tức các hình thức giác quan siêu nghiệm hơn, và vì chúng được hưởng tự do rộng lớn hơn trong những trật tự kế thừa khác nhau từ những cấu trúc này. Ông bắp cày chẳng hạn, lặp lại như vẹt một hành động nhất định như đẩy xác một côn trùng bị nó làm tên liệt bằng nọc độc đến cửa hang nơi có trứng của nó. Nếu, khi ong bắp cày vào hang mà cái xác côn trùng bị di chuyển thì ong ta sẽ lại chuyển xác về cửa hang, lại trở vào hang và sau đó lại thoát ra lấy xác côn trùng. Nó không đơn giản là đẩy xác côn trùng vào tổ. Chim choi choi, ngược lại, biến đổi hành động của nó một cách mới lạ nhằm phản ứng lại sự hiện diện của thú ăn thịt (tôi lấy những ví dụ này từ tác phẩm xuất sắc Những Con Vật Lí Trí của Okrent). Do đó có những mức độ tự do khi mà cuộc sống và việc phát minh những tác động được kết nối. Con ong dường như có quan hệ chặt chẽ hơn với những tác động của nó. Sự tiến hóa đã sáng tạo những tác động này tức các kiểu mẫu hành động. Ngược lại, chim choi choi có thể biến đổi và chơi đùa với những đa cách của nó tức những tác động, biến đổi và sản sinh lối hành xử mới dựa vào chúng. 

Bình luận: 

nuno: wow! 

Cảm ơn rất nhiều! trả lời của ông mở ra một con đường sâu sắc cho những suy nghĩ của tôi – hẳn ông đã du hành trong một hình thức tiên nghiệm hào phóng mà tôi chưa biết. 

Sau lời bình của tôi cho bài viết của ông tôi vào trang Khác Biệt và Trao Tặng của ông và nhận thấy một trích dẫn tóm lược tất thảy mọi bí ẩn: 

“Những điều kiện vẫn là những điều kiện, chúng vẫn là tiên nghiệm, nhưng chúng không còn là một tiên nghiệm trong ý thức tồn tại chung. Đúng hơn, tiên nghiệm đã bị đẽo gọt thành tất yếu và đầy đủ. Nó là một hậu nghiệm tiên nghiệm”.p.229 

Những ngày này, tôi nhận thấy sự khác biệt giữa biết một điều gì đó nguyên bản và thực sự nắm bắt nó ngày một cơ bản hơn trong triết học. Có lẽ cũng có vấn đề triết học ở đó. Cảm ơn đã giúp tôi vượt từ vấn đề này đến vấn đế khác. 

Nhiều lời chúc từ Paris

GILLES VÀ FELIX GIẪY CỎ

Tớ vừa dịch xong bản Gilles Deleuze & Felix Guattari, "Giới thiệu: Thân rễ", dài đâu khoảng 11 nghìn chữ Anh, chuyển sang chữ Việt thì lại còn... dài hơn, đâu trên 15 nghìn chữ. Định mở một topic riêng mà bị khóa rồi...Bản dịch này tớ khắc phục được một rắc rối "nho nhỏ" với chữ "or". Thói quen tớ hay gọi là "hoặc", rất sai lầm. Qua bản dịch này tớ thấy rằng chữ "or" này ở lưng chừng, tùy ngữ cảnh, giữa "tức" và "hay". Ví dụ:

- Bạn thích nuôi chó hay mèo?

- Bạn có thích Trung Nguyên tức cafe không?

Ta lại tham khảo tiếp từ Stuart Mugridge một nghệ sĩ.

Phan Biên dịch từ:

http://2yearsatmargaretstreet.wordpr...-desherbaient/

GILLES VÀ FELIX GIẪY CỎ

Thứ ba, 5h15 chiều, tại G.07, Suy Nghiệm Không Đúng Lúc. Đó không phải tư tưởng của Johnny, tuần này cô đi xa vì thế Mattia P. đã tử tế bước vào nói chuyện với chúng tôi về Một Nghìn Cao Nguyên của Deleuze và Guattari và riêng về các chương thân rễ và điệp khúc. Vâng, chúng tôi đang tiếp thu về thân rễ.

Cách phát biểu khác biệt với những gì chúng tôi quen từ Johnny nhưng cũng hay. Chúng tôi tiến trực tiếp hơn đến sự việc bất chấp vấn đề của chủ đề! Deleuze và Guattari (D&G) đang dùng ý niệm về sự kiện của Heidgger – tính chất luôn mất và tìm lại được của các mối quan hệ - và chạy cùng với nó…theo mọi hướng. Để đơn giản D&G gợi lại qui tắc sách. Họ dịch chuyển những ý niệm trước đó và mượn từ mọi lĩnh vực. Những công trình cơ bản được lĩnh hội trước đó của Cubist và các nhà văn như James Joyce mà vẫn còn giữ lại một sự đồng nhất bề ngoài. D&G muốn đi xa hơn và để làm được điều này họ sử dụng tính chất tĩnh của thân rễ. Họ nhổ tận gốc cây mô hình và ý tưởng x + y = z. Thay vào đó là một chuỗi khả năng.

(Cuốn sách Một Nghìn Cao Nguyên tự nó được viết theo một lối rất phi truyền thống. Nó được viết trong tinh thần của những gì nó xúc tiến và lí giải. Không có điểm khởi đầu và kết thúc. Nó là một sự cộng tác, các chương không được viết theo bất cứ trật tự nào và không có nghĩa là được hiểu theo bất cứ trật tự nào, nội dung và tham chiếu đều “được mượn”từ những lĩnh vực khác).

Trong phiên bản tiếng Anh của quyển sách từ “assemblage” được sử dụng nhưng từ này thực sự đã mất ý nghĩa gốc và cái gì đó giống như “agencing” sẽ tốt hơn. Cái gọi là “agencing” này gần với giả định một mặt nạ tạm thời trong khi vẫn chưa bám rễ - hợp với một cái gì đó giết nó. Những công trình triết học trước đó đều có xu hướng chống lại một cái nền nhưng Deleuze muốn dùng nền này và làm việc với nó, kết nạp nó.

Nhưng nếu bạn nghĩ rằng một lối tiếp cận thân rễ nghĩa là mọi thứ đến với bạn đều sai. D&G thừa nhận rằng mọi thứ đều có giới hạn, đó là những gì bạn liên quan đến những giới hạn này mới là vấn đề. Thân rễ không biểu đạt, nó tiếp tục biến hình. Có những “thăng tuyến” từ một sự đồng nhất cô đặc giả định chạy theo nhiều hướng. Cái gọi là “đang-trở-thành” không tồn tại.

Tâm trí tôi bị trôi dạt vào những tính chất tương tự ở đây. Đầu tiên tôi nghĩ về tồn tại bị săn đuổi bởi một con gấu…bạn bỏ chạy theo lối zíc –zắc nhằm sử dụng sức nặng của nó chống lại nó. Nhưng điều này quá biện chứng. Câu trả lời đã rõ (và là một người làm vườn rất rõ) – cỏ băng. Bạn bứng gốc nó lên nhưng luôn có một ít vướng lại, chúng nhú lên đâu đó khi đất được xới, ở sâu hơn hay trên đống phân. Và cỏ băng cũng săn lùng những giờ ngủ say của người làm vườn. Tôi ghét cỏ băng và bị mê hoặc bởi tính bền chặt và lối tiếp cận gần đúng (n-1) của nó.

Sau đó thì trên các cao nguyên tiêu đề, D&G mượn từ ngữ từ nhân loại học (đáng tiếc), nó là cao nguyên, không phải khí hậu, không phải kết thúc mà mở ra nhiều khả năng hơn. Ý tưởng này tấn công sách từ bên sườn và trở thành một chiều kích khác. Mỗi khi đạt đến một cao nguyên thì một số lượng chiều kích xuất hiện. Cao nguyên và thân rễ luôn phẳng; chúng ta sống bên trong chúng (kể cả thân rễ), chúng ta không thể bước khỏi chúng, chú ý hay gọi tên sự vật – chúng ta không thể bước ra ngoài với tư cách chủ thể và chú ý vào một đối tượng. Nhị nguyên luận Lacan luôn nói về sự vật trong trật tự của những sự vật khác, có liên quan đến những sự vật khác – D&G tiếp tục từ tiền đề này bằng cách đưa ra nhiều ý kiến hơn.

Sau đó thì Mattia chuyển sang điệp khúc. Vì nhịp điệu D&G tạo nên không gian và thời gian, có sự lặp lại hỗn tạp tạo thành quan hệ động lực. Trong sự ngân nga và lặp lại của nhịp điệu có một khối không-thời gian là một chỗ, một vùng đất. Tôi đặc biệt quan tâm đến ý tưởng vùng đất này (và tính chất tổ ong của nó). Trở lại với tính tương tự, tôi đang nghĩ về những bài học kịch nghệ cũ đó tại trường khi chúng tôi được yêu cầu giơ cánh tay mình ra và quay một vòng để đảm bảo có đủ không gian xung quanh để làm việc của mình. Sau này dù chúng ta có làm việc với những người khác. Tôi sẽ hiểu rằng nếu tôi sai thì tôi dùng ý tưởng vùng đất này như thế - có một không gian làm việc của mình và mở rộng hợp tác (một sự hợp tác thừa nhận khác biệt)

Môi trường cũng bước vào đây và tôi không thể không nghĩ đến chọn lựa môi trường của Ingold, hơn là không gian vô hồn. Nó chỉ mở ra và giàu hơn:

"Tôi muốn lí luận chống lại ý niệm không gian. Tất thảy những thuật ngữ chúng ta sử dụng để mô tả thế giới chúng ta sống, đó là trừu tượng nhất, trống rỗng nhất, tách biệt nhất với nhựng hiện thực cuộc sống và kinh nghiệm. Hãy xem xét những chọn lựa. Các nhà sinh vật học nói rằng các sinh vật sống cư trú trong những môi trường, không phải không gian, và dù chúng có thể là gì đi nữa, nhân loại nhất định là những sinh vật".

Ingold, T. 2011. Being Alive. Oxford: Routledge. p145.

Tiếp cận thân rễ rất gần với việc hướng đến những vận động nhưng không có những điểm tham chiếu tĩnh. Không có nguồn gốc tức điểm đầu. Thân rễ là ở giữa. Một trọng tâm là các sự vật xảy ra như thế nào mà không phải tại sao.

Chúng tôi đang hướng đến việc kết thúc bài giảng ở đây, đang hồi gay go khi tôi vẫn cảm thấy (một cách thích đáng?) tràn ngập và chúng tôi đã có một ngày dài. Vì thế, khi chúng tôi giạt đến ý niệm của Klee về điểm xám (đúng hơn là lỗ đen) thì tôi lại đang đánh mất ít tình tiết. Tín hiệu hơi yếu. Chúng tôi đang đo không gian và tốc độ hạt, chúng tôi không được khỏe. Chiếc áo choàng ấm, ghé dựa cứng. Những gì tự nó lặp lại đều khác biệt. Một cái gì khác nữa. Bội số nữa. D&G thảo luận về nghệ thuật trực tiếp tại p384 và xem vùng đất là kết quả của nghệ thuật. Nghệ thuật không nên thuộc về gia đình hay bữa tối còn giường ngủ thì thuộc về thẩm mỹ. Cảm ơn. Chúc ngủ ngon, đi bộ ra ga. Túm lại: một ý tưởng để phê bình sách. Sẽ bàn sau…

Tác phẩm của Stuart Mugridge - ảnh từ nét.

Giẫy cỏ - ảnh từ nét.

"Giới thiệu: Thân rễ"- Gilles Deleuze & Felix Guattari

"GiỚI THIỆU: THÂN RỄ"

……………………….

A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. trans. Brian Massumi. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1987. 3-25.

Một nghìn Cao Nguyên: Chủ Nghĩa Tư Bản và Bệnh Tâm Thần Phân Lập.

Dịch: Brian Massumi, Nhà Xuất Bản ĐH Minnesota, 1987, 3-25.

Sử dụng mô hình phân tâm học của Lacan, Gilles và Felix Guattari lí thuyết hóa một mô hình chính trị-xã hội dựa trên tưởng tượng. Phá vỡ khái niệm “Phức cảm Oedipus” của Freud, hai thi hứng này chống lại cỗ máy có tổ chức là tác nhân của các mô hình có xu hướng phát-xít. Họ ca tụng “tháo dỡ” và “thân rễ”, đề xuất khái niệm “phân tích phân lập” nhằm phá vỡ những giới hạn quyền lực và thiết lập một chủ quan mới chung để tiếp tục phá vỡ tư tưởng cách mạng.

MẠNH: nền tảng phân tâm học / Marxist vững chắc.

YẾU: Hậu quả dục vọng trở nên quá duy tâm.

KĨ NĂNG ĐẶC BIỆT: những thuật ngữ siêu hậu hiện đại quả lạnh như tiền.

Hai chúng tôi cùng viết cuốn Chống-Oedipus. Vì mỗi chúng tôi đều là cá nhân nên chúng tôi đúng là một đám đông. Ở đây chúng tôi sử dụng mọi thứ trong tầm, những gì gần nhất cũng như xa tít tắp. Chúng tôi đã khéo phân công bút danh nhằm ngăn chặn việc thừa nhận. Tại sao chúng tôi vẫn giữ tên riêng của mình? Vì thói quen, thuần túy vì thói quen. Để làm chính chúng tôi, lần lượt, không thể nhận ra được. Để hoàn trả tính chất không thể nhận biết, không phải bản thân chúng tôi, mà là những gì khiến chúng tôi hành động, cảm nhận, và suy nghĩ. Cũng vì thật thú vị được nói chuyện như mọi người khác, nói mặt trời lên, khi mọi người đều biết đó chỉ là một cách nói. Để đạt đến, không phải một điểm nơi mà người ta không còn nói Tôi nữa, mà là một điểm nơi mà họ nói Tôi hay không không còn bất cứ tầm quan trọng nào. Chúng tôi không còn là chính mình. Mỗi người sẽ biết về riêng mình. Chúng tôi được giúp đỡ, được truyền cảm hứng, được nhân lên.

Một cuốn sách không có khách thể lẫn chủ thể; nó được tạo nên từ những vấn đề được hình thành một cách khác nhau, và rất khác biệt ngày tháng và thời gian viết. Qui cuốn sách cho một chủ thể là để bỏ qua hoạt động của những nội dung này, và những tương quan bề ngoài của chúng. Đó là để thêu dệt một Thượng Đế nhân từ nhằm lí giải những vận động địa chất. Trong một quyển sách, như trong mọi sự vật, có những tuyến khớp nối và phân khúc, những địa tầng và những vùng lãnh thổ; có cả những thăng tuyến, vận động tháo dỡ và giải tầng. Tốc độ dòng chảy tương đối trên những tuyến này gây ra hiện tượng chậm và đặc tương đối, hoặc, ngược lại, nhanh và đứt gãy. Tất thảy những điều này, các tuyến và tốc độ đáng kể, kiến tạo một tập hợp. Một quyển sách là một tập hợp loại này, và theo đúng nghĩa tập hợp thì không thể qui sách về một điều gì cả. Nó là một đa cách – nhưng chúng ta chưa biết đa cách đưa đến cái gì khi nó không còn thuộc tính, nghĩa là, sau khi nó được nâng lên địa vị một danh từ. Một mặt của tập hợp cơ giới đương đầu với địa tầng, mà không còn nghi ngờ gì nữa, biến nó thành một loại cơ quan nào đó, hoặc một tổng thể có nghĩa, hoặc quyết định khả qui cho một chủ thể; nó cũng có mặt hướng về một phi quan thể, cơ thể này vẫn tiếp tục tháo dỡ các cơ quan, vẫn tạo những mẫu mạo từ vô nghĩa hoặc các từ chỉ cường lực thuần túy để luồn qua, tức lưu thông, và tự nó qui về các chủ thể mà nó đã rời đi không để lại gì hơn một cái tên như là dấu tích của một cường độ. Phi quan thể của một quyển sách thì là gì? Có một số đa cách, dựa vào bản chất các tuyến đang xét, mức riêng tức mật độ của chúng, và khả năng hội tụ trên một “mặt phẳng đồng nhất”, đảm bảo cho sự chọn lọc của chúng. Ở đây, cũng như một nơi khác nữa, các đơn vị đo lường mới là điều thiết yếu: xác định số lượng chữ viết. Không có khác biệt giữa điều cuốn sách đề cập và cuốn sách đó được làm như thế nào. Do đó cuốn sách cũng không có đối tượng. Là một tập hợp, cuốn sách chỉ có chính nó, đề cập đến những tập hợp khác và liên quan đến những phi quan thể khác. Chúng tôi không bao giờ hỏi một cuôn sách nghĩa là gì, là thụ hiệu hay biểu hiệu; chúng tôi không tìm kiếm bất cứ thứ gì để hiểu bên trong nó. Chúng tôi sẽ hỏi cuốn sách hoạt động với cái gì, nó truyền hay không truyền cường lực vào những sự vật gì khác, trong những đa cách khác nào thuộc tính của nó được lồng ghép và bị biến đổi, và với những phi quan thể gì mà nó làm hội tụ những thuộc tính của nó. Cuốn sách chỉ tồn tại xuyên suốt cái bên ngoài và trên cái bên ngoài. Cuốn sách tự nó là một cỗ máy nhỏ; cái gì là quan hệ (có thể đo lường) của cỗ máy văn học này với cỗ máy chiến tranh, cỗ máy tình yêu, cỗ máy cách mạng, v.v. – và với một cỗ máy trừu tượng đã lôi cuốn những cỗ máy kia? Chúng tôi bị phê phán vì trích dẫn quá nhiều các tác giả văn học. Nhưng khi ta viết thì vấn đề duy nhất là cỗ máy văn học có thể kết nối với cỗ máy khác nào, nó phải được kết nối để hoạt động. Kleist cùng cỗ máy chiến tranh điên rồ, Kafka cùng cỗ máy quan chức lạ thường nhất…(Điều gì sẽ xảy ra nếu một người trở thành thú hay thực vật do văn học, mà chắc chắc đó không có nghĩa là văn học? Phải chăng cơ bản không phải do tiếng nói mà người ta thành thú vật?). Văn chương là một tập hợp. Nó chẳng có liên quan gì đến ý thức hệ. Không có ý thức hệ và chưa bao giờ có.

Mọi điều chúng tôi bàn đến đều là những đa cách, những tuyến, những giai tầng và phân khúc, những thăng tuyến và cường lực, những tập hợp cơ giới và các thể loại khác nhau của chúng, những phi quan thể cùng cấu trúc và chọn lọc của chúng, những mặt phẳng nhất quán, và trong mỗi trường hợp là các đơn vị đo lường. Máy đo địa tầng, máy đo độ hủy, những đơn vị mật độ BwO (phi quan thể), các đơn vị hội tụ BwO: chúng không những thiết lập cách xác định số lượng chữ viết mà còn định rõ chữ viết luôn là đơn vị đo lường một điều gì đó nữa. Viết lách chẳng liên quan gì đến ý nghĩa. Nó phải liên quan đến việc khảo sát, lập bản đồ, thậm chí những lĩnh vực sắp xuất hiện.

Loại sách đầu tiên là sách gốc. Cây đã là hình ảnh thế giới, tức càng gốc rễ càng có tính hình ảnh hệ thế giới-cây. Đây là sách cổ điển, vì cao quí, ý nghĩa, và tính chất nội bộ cơ quan chủ quan (các địa tầng của sách). Sách bắt chước thế giới, như nghê thuật bắt chước tự nhiên: bằng những thủ tục cụ thể của nó để nó hoàn thành những gì tự nhiên không thể hay có thể không còn làm. Qui luật về sách là qui luật phản chiếu, Một mà thành hai. Làm thế nào qui luật về sách này có thể thể hiện trong tự nhiên, khi nó là những gì điều khiển phân hóa giữa thế giới và sách, tự nhiên và nghệ thuật? Một trở thành hai: bất cứ khi nào chúng ta đương đầu với công thức này, thậm chí Mao đã tuyên bố một cách chiến lược tức hiểu một cách “biện chứng” nhất có thể, là những gì của chúng ta và đã có trước chúng ta là loại tư tưởng cổ điển nhất, được phản ảnh tốt nhất, cổ nhất và buồn chán nhất. Tự nhiên không hoat động theo cách đó: trong tự nhiên, rễ đều là rễ cái với một hệ thống phức tạp, hướng ngang và tuần hoàn hơn, tức đa nhánh, hơn là một hệ phân đôi. Tư tưởng tụt lại sau tự nhiên. Thậm chí quyển sách trong vai trò một hiện thực tự nhiên là một rễ cái với gai chính và những chiếc lá xung quanh. Các cuốn sách đều là hiện thực tinh thần, cái Cây ung dung hay Rễ là một hình ảnh, phát triển bất tận theo luật Một thành hai, sau đó hai thành bốn…Logic nhị phân là hiện thực tinh thần của hệ rễ-cây. Thậm chí môn học “tiên tiến” như ngữ học vẫn giữ hệ rễ-cây làm hình ảnh cơ sở, và do đó vẫn còn hòa hợp với suy nghĩ cổ điển (vì dụ, Chomsky và cây ngữ pháp của ông, nó bắt đầu ở điểm S và tiến triển bằng cách phân đôi). Quá đủ để nói rằng hệ thống tư tưởng này chưa bao giờ đạt đến mức lí giải về đa cách: để đi đến hai theo phương pháp tinh thần thì ta hầu như phải thừa nhận một nguyên tắc đồng nhất vững chắc. Phụ thêm vào khách thể, không còn nghi ngờ, theo phương pháp tự nhiên, là có thể đi trực tiếp từ Một đến ba, bốn, hoặc năm, nhưng với điều kiện là phải có một nguyên tắc đồng nhất vững chắc, cũng nguyên tắc rễ cái nuôi dưỡng những nhánh rễ thứ cấp. Điều đó không đưa chúng ta đi quá xa. Logic nhị phân về phân đôi đơn giản được thay thế bởi quan hệ lưỡng đơn nghĩa giữa các chu trình liên tiếp. Rễ cái không cung cấp hiểu biết về đa cách tốt hơn rễ phân đôi. Một hoạt động ở khách thể, cái kia thì ở chủ thể. Logic nhị phân và quan hệ lưỡng đơn nghĩa vẫn thống trị phân tâm học (cây ảo giác trong diễn giải của Freud về trường hợp của Schreber), ngữ học, cấu trúc luận, và thậm chí khoa học thông tin.

Hệ thống rễ con, tức rễ chùm, là dạng thứ hai của sách mà thời hiện đại của chúng ta đang tỏ lòng thành. Thời đại này, rễ chính đã bị thui chột, tức chóp đỉnh của nó đã bị phá hủy; một đa cách tức thời, bất định của những rễ thứ cấy ghép vào nó và trải qua quá trình phát triển sum xuê. Thời gian này, hiện thực tự nhiên là những gì thui chột rễ chính, nhưng tính đồng nhất của rễ vẫn sống, như đã sống, hoặc sẽ sống, với mọi khả năng. Chúng ta phải hỏi liệu hiện thực tinh thần mang tính phản xạ có bù đắp cho trạng thái này của các sự vật bằng cách đòi hỏi một sự đồng nhất bí mật toàn diện, hoặc một tổng thể bao quát hơn không. Hãy lấy phương pháp cắt-ghép của William Burroughs: gấp một văn bản vào một văn bản khác để cấu thành những đa rễ , thậm chí mang tính ngẫu nhiên (như một lát cắt), việc gấp này hàm ý một chiều kích bổ sung vào chiều kích các văn bản đang xét. Trong chiều kích gấp bổ sung này, sự đồng nhất tiếp tục công việc tinh thần của nó. Đấy là tại sao công trình rời rạc dung giải nhất cũng có thể được trình bày như là Công Trình Toàn Diện hoặc Tác Phẩm Công Phá. Hầu hết các phương pháp làm sinh sôi nảy nở hàng loạt tức tăng trưởng đa cách đều hợp lí một cách hoàn hảo theo một hướng, hướng tuyến tính chẳng hạn, trong khi sự đồng nhất cộng gộp khẳng định mình một cách cương quyết hơn trong một chiều kích vòng quanh tức tuần hoàn, khác. Bất cứ khi nào một đa cách được áp dụng vào một cấu trúc, tăng trưởng của nó là sự bù đắp vào việc giảm các qui luật kết hợp của nó. Những kẻ phá thai đồng nhất, quả thật, là những kẻ sáng tạo thiên thần, những bác sĩ thiên thần, vì họ khẳng định sự đồng nhất thiên thần và cao cấp một cách đúng đắn. Lời của Yoyce, được mô tả một cách chính xác là có “nhiều rễ”, phá vỡ sự đồng nhất tuyến tính của lời nói, thậm chí của ngôn ngữ, chỉ để ấn định một sự đồng nhất tuần hoàn của câu, văn bản, hoặc tri thức. Cách ngôn của Nieitzche phá vỡ sự đồng nhất tuyến tính của tri thức, chỉ để cầu khẩn sự đồng nhất tuần hoàn của luân hồi vĩnh cửu, hiện diện như điều chưa được biết trong tư tưởng. Điều này quá đủ để nói rằng hệ thống tụ thành bó không thực sự cắt đứt với thuyết nhị nguyên, với mối ràng buộc giữa một chủ thể và một khách thể, giữa một hiện thực tự nhiên và một hiện thực tinh thần: sự đồng nhất trước sau gì cũng bị cản phá, bị làm cho bế tắc trong khách thể, trong khi một loại đồng nhất mới ca khúc khải hoàn trong chủ thể. Thế giới đã đánh mất trục của nó; chủ thể thậm chí còn không thể phân đôi mà gia nhập một sự đồng nhất cao hơn, có tính nước đôi hay phức định, trong một chiều kích bổ sung cho chiều kích của khách thể. Thế giới đã trở nên hỗn độn, nhưng sách vẫn còn là hình ảnh thế giới: hệ hỗn tạp-rể con, hơn là hệ hài hòa-gốc rễ. Một trạng thái bí ẩn lạ lùng: cuốn sách thậm chí toàn diện hơn khi bị vỡ thành từng mảnh. Bất luận thế nào, một ý tưởng tẻ nhạt thế nào, sách là hình ảnh thế giới. Quả đúng, không đủ để nói, “Bội số muôn năm”, khó tựa việc phải kêu lên tiếng đó. Không kĩ thuật in ấn tài tình, từ vựng, hay thậm chí cú pháp nào đủ để người ta hiểu nó. Bội số phải được thực hiện, không phải lúc nào cũng thêm vào một chiều kích cao hơn, mà đúng hơn, bằng cách đơn giản nhất trong các cách, bằng nỗ lực điềm tĩnh cùng với số lượng chiều kích thì một đã có sẵn – luôn là n-1 (cách duy nhất để một thuộc về bội số: luôn bị trừ). Trừ cái độc nhất vô nhị khỏi đa cách để xây dựng nó; viết ở n-1 chiều kích. Một hệ thống loại này có thể gọi là một thân rễ. Một thân rễ như cuống ngầm tuyệt đối khác với rễ và rễ mầm. Thân củ và củ đều là thân rễ. Thực vật với rễ hay rễ mầm đều có thể mang tính thân rễ trong những khía cạnh khác nói chung: vấn đề là liệu nét đặc trưng của đời sống thực vật có hoàn toàn mang tính thân rễ hay không. Thậm chí vài sinh vật có tính chất này, trong hình thức bầy đàn. Lũ chuột là những thân rễ. Hang của cầy, thỏ cũng có, trong tất thảy những chức năng ẩn náu và tiếp tế, vận động, lẩn tránh, và vùng vẩy của chúng. Thân rễ tự nó đảm nhận những hình thức riêng đa dạng, từ việc mở rộng bề mặt phân nhánh ra mọi hướng đến việc kết thành củ và thân củ. Trong khi chuột di chuyển bầy đàn con nọ trèo qua con kia cũng thế. Thân rễ gồm có cái tốt nhất và cái xấu nhất: khoai tây và cỏ băng, tức cỏ rong. Thú vật và thực vật, cỏ băng là cỏ cua. Chúng tôi có cảm giác rõ rệt rằng chúng tôi sẽ không thuyết phục được ai trừ khi chúng tôi đề ra những đặc tính gần đúng nhất định về thân rễ.

1 và 2. Những Nguyên Lí kết nối và hỗn tạp: bất cứ điểm nào của thân rễ cũng có thể được kết nối với bất cứ điểm khác, và phải thế, điều này rất khác với thân cây hay rễ cây vốn đánh dấu một điểm, ấn định một trật tự. Cây ngữ học trong mô hình Chomsky vẫn bắt đầu tại điểm S và tiến triển bằng cách phân đôi. Ngược lại, không phải mỗi đặc điểm của thân rễ nhất thiết phải kết nối với một tính năng ngữ học: chuỗi dấu hiệu của mỗi bản chất được nối với chính các phương thức mã hóa đa dạng (sinh học, chính trị, kinh tế, v.v.) mà nó phát huy không những các chế độ dấu hiệu khác nhau mà còn cả trạng thái sự vật của những thân phận khác nhau. Các tập hợp tuyên ngôn chung hoạt động trực tiếp trong phạm vi các tập hợp cơ giới; không phải không thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ giữa các chế độ dấu hiệu và đối tượng của chúng. Thậm chí khi ngữ học khẳng định tự giới hạn vào những gì là rõ ràng và không tạo những giả định về ngôn ngữ, nó vẫn trong phạm vi một hàm ngôn hàm ý những phương thức tập hợp riêng và các loại quyền lực xã hội. Ngữ pháp của Chomsky, biểu tượng S vô điều kiện thống trị mỗi câu cú, cơ bản là một kẻ ghi dấu quyền lực hơn là kẻ ghi dấu cú pháp: bạn sẽ xây dựng câu cú đúng theo ngữ pháp, bạn sẽ chia mỗi tuyên ngôn thành cụm danh từ và cụm động từ (phân đôi đầu tiên…). Phê phán của chúng tôi về những mô hình ngữ học này không phải vì chúng quá trừu tượng, mà ngược lại, vì chúng không đủ trừu tượng, vì chúng không đạt đến cỗ máy trừu tượng kết nối một ngôn ngữ với nội dụng ngữ nghĩa và thực dụng của những phát biểu, với tập hợp tuyên ngôn chung, với toàn bộ chính trị vi mô trong phạm vi xã hội. Một thân rễ liên tục thiết lập những kết nối giữa các chuỗi dấu hiệu, các tổ chức quyền lực, và những trường hợp liên quan đến nghệ thuật, khoa học, tranh đấu xã hội. Một chuỗi dấu hiệu giống như một thân củ tích tụ những hành động hết sức đa dạng, không chỉ mang tính ngữ học mà còn là cảm thụ, bắt chước, điệu bộ và nhận thức: tự thân nó không có ngôn ngữ, bất cứ ngữ học phổ quát nào cũng không, chỉ là một tập hợp phương ngữ, thổ ngữ, tiếng lóng, và ngôn ngữ chuyên môn. Không có người nói – người nghe lí tưởng, không hơn gì một cộng đồng ngữ học đồng nhất. Ngôn ngữ là, theo lời của Weinreich, “một hiện thực, về bản chất, không đồng nhất”. Không hề có tiếng mẹ đẻ, chỉ là quyền lực tiếp quản bởi ngôn ngữ thống trị trong phạm vi một đa cách chính trị. Ngôn ngữ ổn định quanh một giáo xứ, một địa phận nhà thờ, môt thủ phủ. Nó hình thành củ. Nó tiến hóa bằng những cuống và dòng chảy ngầm, , dọc theo những lưu vực hay những đường tàu hỏa: nó lan rộng như một vệt dầu. Ta luôn có thể phá vỡ một ngôn ngữ thành những yếu tố nội cấu trúc, một nhiệm vụ về cơ bản không khác biệt với việc tìm kiếm rễ cây. Cây luôn có một cái gì đó có tính chất phả hệ. Nó không phải là phương pháp cho mọi người. Một phương pháp kiểu thân rễ, ngược lại, có thể phân tích ngôn ngữ chỉ bằng cách làm lệch tâm nó vào những chiều kích khác và những sổ sách khác. Một ngôn ngữ không bao giờ khép kín với chính nó, trừ khi nó là chức năng bất lực.

3. Nguyên lí đa cách: chỉ khi bội số thực sự được đối xử như nó tồn tại độc lập, “đa cách”, đó là nó chấm dứt mọi quan hệ với Một trong vai trò chủ thể hay khách thể, hiện thực tự nhiên hay tinh thần, hình ảnh và thế giới. Những đa cách đều mang tính thân rễ và vạch trần những đa cách giả dạng cây cho dù chúng là gì. Không có sự đồng nhất nhằm phục vụ như một trục đứng trong khách thể, tức phân chia trong chủ thể. Thậm chí không có sự đồng nhất nhằm trục xuất trong khách thể và “hoàn trả” trong chủ thể. Một đa cách không có chủ thể lẫn khách thể, chỉ có những quyết định, độ lớn và các chiều kích vốn không thể gia tăng về số lượng mà không có đa cách thay đổi về bản chất (các qui luật kết hợp do đó gia tăng về số lượng khi đa cách phát triển). Những sợi dây điều khiển con rối, là thân rễ hay đa cách của những sợi thần kinh, chúng tạo thành con rối nữa trong những chiều kích khác kết nối với con rối đầu: “Gọi sợi dây hoặc chiếc cần điều khiển con rối là đan dệt. Có lẽ người ta phản đối vì đa cách của nó thể hiện ở người diễn viên, kẻ hóa thân nó vào chủ đề. Cứ cho là như thế; những sợi thần kinh của diễn viên lần lượt hình thành việc đan dệt. Và chúng phân li chất xám, mạng lưới, làm chúng trở nên vô định hình…Những tác động lẫn nhau rất gần với hoạt động thuần túy của người thợ dệt được cho là do Ba Nữ Thần Mệnh (the Fates or the Norns) trong thần thoại điều khiển". Đây đúng là một tập hợp mà nó gia tăng những chiều kích của một đa cách, đa cách này nhất thiết phải thay đổi bản chất khi nó phát triển những kết nối. Không có những điểm tức vị trí nào trong một thân rễ, như chúng được tìm thấy trong một cấu trúc, thân cây, hoặc rễ cây. Chỉ có những tuyến. Khi Glenn Gould tăng tốc độ trình diễn một bản nhạc, ông không chỉ phô trương sự điêu luyện, ông đang biến đổi các điểm nhạc thành các tuyến, ông đang làm toàn bộ bản nhạc đó sinh sôi nảy nở. Con số không còn là một khái niệm chung đo đạc các yếu tố dựa theo công dụng của chúng trong một chiều kích nhất định, mà tự nó đã trở thành một đa cách biến đổi theo các chiều kích đang xét (tính ưu việt của một lĩnh vực qua một phức hợp các con số gắn với lĩnh vực đó). Chúng tôi không có các đơn vị đo lường, chỉ có các đa cách tức nhiều cách đo khác nhau. Ý niệm về sự đồng nhất chỉ xuất hiện khi có một sự tiếp quản quyền lực trong đa cách bằng kí hiệu hay một tác động chủ quan tương ứng: đây là trường hợp mà sự đồng nhất-trục hình thành nền tảng cho một tập hợp quan hệ lưỡng đơn nghĩa (biunivocal) giữa các yếu tố chủ quan tức các điểm, hoặc nền tảng để Một chia theo luật logic vi biệt nhị phân trong chủ thể. Sự đồng nhất luôn hoạt động trong một chiều kích rỗng bổ sung cho chiều kích của hệ thống đang xét (những mã hóa quá mức). Điểm mà một thân rễ tức đa cách không bao giờ tự cho phép bị mã hóa quá mức không khi nào sẵn có một chiều kích bổ sung vượt quá số lượng các tuyến của nó, nghĩa là, vượt đa cách về tổng số gắn với những tuyến này. Mọi đa cách đều phẳng, trong ý thức là chúng lấp đấy tức chiếm chỗ mọi chiều kích của chúng: do đó chúng ta sẽ nói về một mặt phẳng đồng nhất hoặc các đa cách, cho dù các chiều kích của “mặt phẳng” này gia tăng số lượng các kết nối được tạo nên từ nó. Các đa cách được định rõ bởi cái bên ngoài: bằng những tuyến trừu tượng, thăng tuyến tức những tháo dỡ theo cách mà chúng thay đổi bản chất và kết nối với những đa cách khác. Mặt phẳng đồng nhất (mạng lưới) là cái bên ngoài của mọi đa cách. Thăng tuyến đánh dấu: thực tại của một số lượng bất tận các chiều kích mà đa cách choán đầy một cách hiệu quả; sự bất khả của chiều kích bổ sung, trừ đa cách, được biến đổi bởi thăng tuyến; khả năng và nhu cầu san phẳng mọi đa cách trên một mặt phẳng đồng nhất đơn tức tình trạng ngoài, bất chấp số lượng các chiều kích của chúng. Điều lí tưởng của một quyển sách sẽ là trải mọi thứ ra trên một mặt phẳng ngoài loại này, trên một trang sách giản đơn, trên cùng tờ giấy: những sự kiện thực, những quyết định lịch sử, những khái niệm, những cá nhân, những nhóm, những cơ cấu xã hội. Kleist phát minh cách viết theo thể loại này, một chuỗi những tác động đứt quãng và những tốc độ biến thiên, cùng với gia tốc và những biến đổi, luôn tương quan với bên ngoài. Hãy mở những vòng đai. Do đó, những văn bản của ông đều chống đối sách cổ điển hay lãng mạn được thiết lập bởi tính chất bên trong của một bản thể tức chủ thể bằng mọi cách. Sách-cổ máy chiến tranh chống lại sách-cơ cấu Nhà Nước. Những đa cách Phẳng n chiều kích đều vô nghĩa và vô cầu. Chúng được định rõ bởi những mạo từ bất định, hoặc đúng hơn bởi những từ định lượng (một loài cỏ băng nào đó, một ít của một thân rễ…).

4. Nguyên lí về sự gián đoạn vô nghĩa: tương phản với sự quá nghĩa vốn phá vỡ làm đôi một cấu trúc tức cắt qua một cấu trúc đơn. Một thân rễ có thể bị gãy, bị phá vỡ ở một nơi nhất định, nhưng nó sẽ lại khởi phát tại một trong những tuyến cũ của nó, hay tại những tuyến mới. Bạn có thể chẳng bao giờ rũ bỏ được những con kiến vì chúng hình thành một thân rễ động vật có thể phục hồi nhiều lần sau khi hầu hết đã bị phá hủy. Mỗi thân rễ gồm nhiều tuyến phân khúc dựa theo đó nó được phân tầng, được khu vực hóa, được tổ chức, được biểu đạt, thuộc tính hóa .v.v. cũng như các tuyến tháo dỡ, nó luôn lẩn trốn xuôi theo đó. Có một sự gián đoạn trong thân rễ bất cứ khi nào các tuyến phân khúc nổ tung thành một thăng tuyến, nhưng thăng tuyến là một phần của thân rễ. Những tuyến này luôn ràng buộc với một tuyến khác. Đấy là tại sao ta có thể chẳng bao giờ ấn định một thuyết nhị nguyên tức một lưỡng phân, thậm chí trong hình thức thô sơ của cái tốt và cái xấu. Bạn có thể tạo sự gián đoạn, vẽ một thăng tuyến, mặc dù vẫn có nguy cơ rằng bạn sẽ lại đương đầu với những tổ chức mà chúng tái phân tầng mọi thứ, những cơ cấu phục hồi quyền lực cho cái biểu đạt, những thuộc tính mà chúng tái thiết chủ thể - bất cứ thứ gì bạn muốn, từ việc hồi sinh phức cảm Oedipus đến những khối phát-xít. Các nhóm và các cá thể gồm có chủ nghĩa phát-xít vi mô chỉ chờ đợi để kết tinh. Vâng, cỏ băng cũng là một thân rễ. Điều tốt và điều xấu chỉ là sản phẩm của chọn lựa chủ động và nhất thời, việc chọn lựa này phải được phục hồi.

Làm thế nào những trào lưu tháo dỡ và các quá trình tái lập không thể liên quan với nhau, luôn được kết nối, choán chỗ lẫn nhau? Cây phong lan tháo dỡ bằng cách hình thành một hình ảnh, một đồ hình về một con ông vò vẽ; nhưng con ong tái lập trên hình ảnh đó. Tuy nhiên con ong bị tháo dỡ thành một bộ phận trong bộ máy tái sản xuất của phong lan. Nhưng nó tái lập phong lan bằng cách chuyên chở phấn hoa. Ong vò vẽ và phong lan, là những yếu tố hỗn tạp, hình thành một thân rễ. Ta có thể nói rằng phong lan bắt chước ong vò vẽ, tái sản xuất hình ành của nó trong kiểu dáng có nghĩa (ngụy trang, bắt chước, nhử mồi.v.v.), nhưng điều này là thực chỉ ở mức địa tầng – tính chất song song tương đương giữa hai địa tầng đã khiến một tổ chức thực vật ở một bên bắt chước một động vật ở bên kia. Đồng thời, một cái gì đó nữa đang tiếp diễn một cách toàn bộ: không chút bắt chước, mà là một sự bắt giữ mật mã, giá trị thặng dư của mật mã, một sự gia tăng về hóa trị, một điều đang trở nên thực, phong lan đang trở thành ong vò vẽ và ong vò vẽ đang trở thành phong lan. Mỗi trong những điều đang trở thành này dẫn đến việc tháo dỡ một giới hạn và tái lập một giới hạn khác; cả hai cái đang trở thành này khâu nối vào nhau và hình thành những rơ-le trong hệ thống tuần hoàn của những cường lực và đẩy sự tháo dỡ xa hơn bao giờ hết. Không có việc bắt chước hay giống nhau, chỉ là sự bùng nổ của hai chuỗi hỗn tạp trên thăng tuyến được sắp xếp bởi một thân rễ chung mà nó có thể không còn được gán thuộc tính hoặc bị khuất phục bởi bất cứ điều gì có nghĩa. Remy Chauvin nhấn mạnh một cách sâu sắc: “sự tiến hóa song song của hai thực tồn tuyệt đối không có gì liên quan nhau”. Tổng quát hơn, những phối hợp tiến hóa có thể bị buộc phải từ bỏ mô hình cây cũ và dòng dõi xưa. Dưới những điều kiện nhất định, một vi-rút có thể kết nối với nguyên bào và truyền chính nó y như gen tế bào của một loài phức hợp; hơn nữa, nó có thể lẩn trốn, di chuyển vào trong các tế bào của một loài hoàn toàn khác biệt, nhưng không phải là không mang theo “thông tin di truyền” từ người chủ đầu tiên (ví dụ, nghiên cứu hiện nay của Benveniste và Todaro về chủng loại vi-rút C, với kết nối đôi của nó với DNA của khỉ đầu chó và DNA của những loại mèo nhà nào đó). Giản đồ tiến hóa không còn theo những mô hình phả hệ đi từ khác biệt nhỏ nhất đến lớn nhất, mà thay vào đó là một thân rễ hoạt động trực tiếp trong sự hỗn tạp và nhảy từ một tuyến vốn được khu biệt sang một tuyến khác. Một lần nữa, có một sự tiến hóa song song, của khỉ đầu chó và mèo; rõ ràng là chúng không phải là những mô hình hay bản sao của nhau (một con khỉ đang trở thành trong con mèo không có nghĩa là con mèo “chơi” con khỉ). Chúng ta hình thành một thân rễ với những động vật khác. Như Francois Jacob nói, những di chuyển của vật liệu gen bởi vi-rút tức qua những thủ tục khác, sự dung hợp các tế bào hình thành trong những loài khác, đều có kết quả tương tự với những kết quả về “sự móc nối xấu xa quen thuộc thời xưa và thời Trung Cổ”. Những truyền đạt theo chiều ngang giữa những tuyến khác nhau góp nhặt thành những cây phả hệ. Luôn tìm kiếm phân tử, hay thậm chí hạ phân tử, phần tử liên kết với chúng ta. Chúng ta tiến hóa và chết vì tính đa dạng và bệnh cúm thân rễ của mình hơn là những bệnh di truyền, tức những bệnh thuộc riêng một dòng dõi. Thân rễ chống lại cây phả hệ.

Những áp dụng tương tự đối với sách và thế giới: tương phản với niềm tin đã bén rễ sâu, sách không phải là một hình ành của thế giới. Nó hình thành một thân rễ với thế giới, có một sự tiến hóa song song giữa sách và thế giới; sách đảm bảo việc tháo dỡ thế giới, nhưng thế giới cũng đem lại sự tái lập sách mà đến lượt, sách cũng tháo dỡ chính nó trong thế giới (nếu nó có năng lực, nếu nó có khả năng). Bắt chước là một khái niệm xấu xa, vì nó dựa vào logic nhị phân để mô tả hiện tượng của một bản chất hoàn toàn khác biệt. Cá sấu không tái sinh một thân cây, chẳng khác gì tắc kè tái sinh sắc màu xung quanh nó. Con Báo Hồng chẳng bắt chước gì cả, nó chẳng tái sinh gì cả, nó sơn phết thế giới bằng sắc màu của nó, hồng cạnh hồng; đây là thế giới đang trở thành của nó, được thực hiện theo đúng cái cách nó đang trở thành không thể nhận biết chính nó, vô nghĩa, tự làm gián đoạn, tự tạo thăng tuyến riêng, nó theo đuổi “tiến hóa phi song song” của chính nó, kiên trì bền chí. Tính chất khôn ngoan của thực vật: thậm chí với một thứ gì khác nữa – với gió, một động vật, con người (và cũng có khía cạnh mà sau nó các động vật tự chúng thiết lập thân rễ, cũng như con người ta, v.v.). “Chứng nghiện rượu là sự xâm nhập khải hoàn của thực vật vào trong chúng ta”. Luôn theo sau thân rễ bằng sự gián đoạn; kéo dài, nối dài, và chuyển tiếp các thăng tuyến; làm nó biến đổi, cho đến khi bạn trình bày tính chất trừu tượng và khúc khuỷu nhất của những tuyến thuộc N chiều kích và làm gãy các hướng. Tiếp hợp những dòng được tháo dỡ. Tiếp bước thực vật: bạn bắt đầu bằng việc phân định tuyến đầu tiên gồm các vòng hội tụ xung quanh những điểm kì dị kế tiếp nhau; sau đó bạn sẽ hiểu rằng liệu bên trong tuyến đó những vòng hội tụ mới có tự thiết lập không, cùng với những điểm mới nằm ở bên ngoài những giới hạn và trong những hướng khác. Hãy viết, thiết lập một thân rễ, gia tăng lãnh địa bằng tháo dỡ, mở rộng thăng tuyến đến điểm mà nó trở thành một cỗ máy trừu tượng bao phủ toàn bộ mặt phẳng đồng nhất. “Trước hết, hãy đến khu vườn cũ của bạn và quan sát kĩ dòng nước tạo bởi cơn mưa. Ngay bây giờ, cơn mưa hẳn đã mang những hạt mầm đi xa. Hãy quan sát những kẻ hở tạo bởi những rãnh thoát nước, và từ đó quyết định hướng của dòng chảy. Sau đó hãy tìm cây thực vật đang mọc ở điểm xa nhất của nó. Mọi cỏ cây quái gỡ đang mọc ở giữa đều là của bạn. Sau này…bạn có thể mở rộng kích thước lãnh địa của mình bằng cách men theo dòng nước từ mỗi điểm cây mọc dọc theo nó”. Âm nhạc luôn gửi đi những thăng tuyến, giống như rất nhiều “đa cách biến đổi”, thậm chí lật đổ chính những mật mã đã cấu trúc hoặc cây hóa nó; đấy là tại sao hình thức âm nhạc, đích thực là những gián đoạn và sinh sôi nảy nở, có thể sánh với rong rêu, với một thân rễ.

5 và 6, nguyên lí bản đồ học và thú chơi đề-can: một thân rễ không tuân theo bất cứ mô hình cấu trúc hoặc sinh sản nào. Nó là kẻ xa lạ với bất cứ ý tưởng về trục di truyền hoặc cấu trúc có chiều sâu nào. Một trục di truyền giống như một sự đồng nhất then chốt khách quan mà dựa trên đó các giai đoạn kế tiếp nhau được tổ chức ; một cấu trúc có chiều sâu giống với một chuỗi cơ bản có thể bị gãy vỡ thành những phần tử kề nhau, trong khi sự đồng nhất của sản phẩm chuyển thành một chiều kích khác có thể biến đổi và mang tính chủ quan. Điều này không cấu thành một khởi điểm từ mô hình biểu đạt dạng cây, hay hệ rể - rễ cái tức những bó rễ (“cây” của Chomsky chẳng hạn, được kết hợp với chuổi cơ bản và biểu đạt quá trình của thế hệ riêng của nó về mặt logic nhị phân). Một sự biến thiên ở hình thưc tư tưởng xưa cũ nhất. Đó là quan niệm của chúng ta, rằng trục di truyền và cấu trúc thâm sâu là quan trọng hơn mọi nguyên lí tái sinh đồ hình vô cùng tận. Mọi logic dạng cây đều là logic đồ hình và tái sinh. Trong ngữ học cũng như phân tâm học, đối tượng của nó là một tiềm thức biểu đạt chính nó, được kết tinh thành những phức hợp có hệ thống, trải dọc theo trục di truyền và phân bố trong phạm vi cấu trúc cú pháp. Mục tiêu của nó là để mô tả một nguyên trạng, để duy trì cân bằng trong các quan hệ liên chủ thể, tức để thám sát một tiềm thức đã sẵn đó hình thành sự khởi đầu, ẩn nấp nơi sấu kín tối tăm của trí nhớ và ngôn ngữ. Nó gồm có đồ hình, trên cơ sở một cấu trúc mã hóa vượt mức tức trục chống đỡ, một cái gì đó đang trở nên sẵn sàng được tạo. Chiếc cây khớp nối và sắp xếp các đồ hình theo thứ bậc; các đồ hình giống những chiếc lá trên cây.

Thân rễ hoàn toàn khác biệt, một bản đồ mà không là đồ hình. Lập một bản đồ chứ không phải một đồ hình. Phong lan không tái sinh đồ hình của ong vò vẽ; nó thiết lập một bản đồ với con ong, trong một thân rễ. Điều phân biệt bản đồ với đồ hình là nó hoàn toàn hướng đến một thử nghiệm tiếp xúc với điều thực. Bản đồ không tái sinh một tiềm thức tiếp xúc chặt chẽ với điều thực. Bản đồ không tái sinh một tiềm thức tiệm cận với chính nó; nó xây dựng tiềm thức. Nó tăng cường những kết nối giữa các phạm vi, di dời những bế tắc của phi quan thể, mở toang chúng trên mặt phẳng đồng nhất. Nó chính là một phần của thân rễ. Bản đồ mở và có thể kết nối ở mọi chiều kích của nó; nó có thể tách, đảo ngược, luôn dễ sửa đổi. Nó có thể bị xé rách, đảo ngược, thích ứng với bất cứ sự lắp đặt nào, có thể được chỉnh sửa bởi một cá nhân, nhóm tức tổ chức xã hội. Nó có thể được vẽ trên tường, được quan niệm như một tác phẩm nghệ thuật, được xây dựng thành một hành động chính trị hay trầm tư mặc tưởng. Có lẽ một trong những đặc tính quan trọng nhất của thân rễ là nó luôn có nhiều lối vào; trong ý thức này, hang hốc là một thân rễ động vật, và đôi khi nó duy trì khu biệt giữa các thăng tuyến là những lối nhỏ và kho lưu trữ hay địa tầng sống (ss. the muskrat). Một bản đồ có nhiều lối vào, là đối lập với đồ hình vốn luôn trở về tính chất “đơn điệu”. Bản đồ phải liên quan đến việc thực thi, trong khi đồ hình luôn bao gồm một “thẩm quyền” được viện dẫn. Không giống như phân tâm học, năng lực phân tâm học (nó giam hãm mọi khát vọng và tuyên ngôn vào trục di truyền tức cấu trúc mã hóa vượt mức, và tạo nên hằng hà sa số, những đồ hình buồn tẻ của những giai đoạn trên trục đó tức những phần tử của cấu trúc đó), việc phân tích bệnh tâm thần phân lập bác bỏ bất cứ ý tưởng nào về vận mệnh tiền nguyên, bất cứ tên gì được gán cho nó – thần thánh, thuyết thần bí, lịch sử, kinh tế, cấu trúc, di truyền hay đơn vị cú pháp (rõ ràng Melanie Klein không giải thích bản đồ học của một trong những đứa trẻ bệnh nhân của cô, Little Richard, và sẵn sàng đồ lại những đồ hình tạo sẵn – Phức Cảm Oedipus, người cha tốt và người cha tồi, người mẹ tồi và người mẹ tốt – trong khi đứa trẻ liều lĩnh thực thi điều mà nhà phân tâm học hoàn toàn hiểu sai). Những chiều hướng và đối tượng tùy nhiệm đều không phải là những giai đoạn trên trục di truyền, cũng không phải là những vị trí trong một cấu trúc có chiều sâu; chúng là những chọn lựa chính trị cho các vấn đề, chúng là những lối vào và ra, những ngõ cụt mà đứa trẻ vượt qua được một cách khôn ngoan, nói cách khác, với mọi tác động dục vọng của cha hay mẹ.

Tuy nhiên, liệu chúng ta có trở lại thuyết nhị nguyên đơn sơ bằng cách tạo tương phản bản đồ với đồ hình, như giữa tốt và xấu hay không? Có phải bản đồ về cơ bản là có thể đồ được? Có phải thân rể về cơ bản là để phân cách rễ và đôi khi hợp nhất với chúng? Có phải bản đồ gồm những hiện tượng thừa thải vốn giống những đồ hình của riêng nó? Có phải một đa cách không có các địa tầng mà trên đó những hợp nhất và liên kết, những đại chúng hóa, những cơ chế bắt chước, nắm quyền kiểm soát ý nghĩa, và những thuộc tính chủ quan bén rễ? Có phải ngay cả những thăng tuyến, do sự phân kỳ ngẫu nhiên của chúng, tái sinh chính những cơ cấu mà chức năng của chúng là để tháo dỡ hoặc công sườn? Nhưng đối lập cũng đúng. Đó là vấn đề về phương pháp: đồ hình nên được đặt lại trên bản đồ, luôn thế. Thao tác này và những thao tác trước không chút đối xứng. Vì không chính xác khi nói rằng đồ hình tái sinh bản đồ. Nó, thay vì giống như một bức ảnh X quang bắt đầu bằng việc chọn lọc tức cách li, lại bắt đầu bằng những phương tiện nhân tạo như tô màu tức những thủ tục hạn chế, những gì nó định tái sinh. Kẻ bắt chước luôn sáng tạo mô hình, và thu hút nó. Đồ hình vốn đã biên dịch bản đồ thành một hình ảnh; nó cũng đã biến đổi thân rễ thành rễ và rễ mầm. Nó đã tổ chức, ổn định, trung lập hóa những đa cách dựa theo những trục tạo nghĩa và chủ quan hóa vốn cũng thuộc về nó. Nó đã sản sinh, cấu trúc hóa thân rễ, và khi nó nghĩ nó đang tái sinh một cái gì đó nữa thì nó, quả thực, chỉ đang tái sinh chính nó. Đấy là tại sao đồ hình quá nguy hiểm. Nó tiêm những thừa thải và nhân giống chúng. Những gì đồ hình tái sinh cho bản đồ tức thân rễ đều chỉ là những ngõ cụt, những phong tỏa, những phôi rễ cái, tức những điểm cấu trúc. Hãy nhìn vào phân tâm học và ngữ học: mọi thứ mà cái trước đã từng tạo nên, đều là những đồ hình tức ảnh chụp tiềm thức, và cái sau thuộc ngôn ngữ, cùng với mọi tiết lộ mà nó hàm ý (không ngạc nhiên rằng phân tâm học trói buộc số mệnh của nó vào số mệnh ngữ học). Hãy nhìn những gì đã xảy ra cho Little Hans, một ví dụ về phân tâm học trẻ em ở mức độ thuần túy nhất: họ đã liên tục PHÁ VỠ THÂN RỄ và BÔI BẨN BẢN ĐỒ của nó, gán cho nó điều nó không hiểu, khóa mọi ngõ ra của nó, cho đến khi nó bắt đầu khát khao sự hổ thẹn và tội lỗi của riêng nó, cho đến khi họ gieo mầm xấu hổ và tội lỗi vào nó, NỖI SỢ (họ ngăn cản nó khỏi thân rễ xây dựng, sau đó khỏi thân rễ đường phố, họ chôn chân nó trên giường của ba mẹ nó, họ cấy mầm vào cơ thể nó, họ gắn bó nó với Gíao sư Freud). Freud rõ ràng chiếu cố đến bản đồ học của Little Hans, nhưng luôn luôn và chỉ để đặt nó trở lại hình ảnh gia đình. Và hãy nhìn những gì Melanie Klein làm đối với những bản đồ địa chính trị của Little Richard: bà đã phát triển những hình ảnh từ chúng, tạo ra những đồ hình từ chúng. Làm dáng hay làm theo trục, giai đoạn di truyền tức số mệnh có cấu trúc – cách này hoặc cách khác, thân rễ của bạn sẽ bị phá vỡ. Bạn sẽ được phép sống và nói, nhưng chỉ sau khi mọi lối thoát đã bị tắc nghẽn. Một khi một thân rễ bị tắc nghẽn, cây hóa, thế là hết, không có dục vọng nào khuấy động; vì nó luôn nhờ thân rễ mà dịch chuyển và sinh sôi. Bất cứ khi nào dục vọng trèo lên cây, những tác động ngược bên trong ngáng ngang nó và nó ngã chết; thân rễ, mặt khác, tác động đến dục vọng bằng việc sản sinh chồi ngoài.

Đấy là tại sao việc thử những hoạt động khác, ngược nhưng phi đối xứng, là hết sức quan trọng. Cắm lại những đồ hình vào bản đồ, kết nối những rễ hay cây vào lại thân rễ. Trong trường hợp Little Hans, việc nghiên cứu tiềm thức sẽ chứng tỏ nó cố gắng xây dựng một thân rễ như thế nào, không những với các thành viên gia đình mà còn với các thăng tuyến của cao ốc, đường phố v.v.; những tuyến này bị khóa như thế nào, đứa trẻ được tạo ra để bén rễ vào gia đình, được khuôn hình theo người cha, bị theo dấu trên giường người mẹ như thế nào; khi đó sự can thiệp của Giáo sư Freud đảm bảo một quyền lực tiếp quản bởi biểu hiệu, một sự chủ quan hóa những ảnh hưởng; lộ trình thoát duy nhất còn lại cho đứa trẻ là trở thành một con thú, được lĩnh hội như là điều đáng xấu hổ và tội lỗi (chứng sợ trở thành ngựa của Little Hans, một sự chọn lựa chính trị đích thực). Nhưng những bế tắc này phải luôn được tái định vị trên bản đồ, bằng cách đó mở chúng ra với những thăng tuyến khả dĩ. Tương tự áp dụng cho nhóm bản đồ: chỉ ra tại những điểm gì trong thân rễ đó hình thành hiện tượng đại chúng hóa, bộ máy quan chức, việc lãnh đạo, sự quyến rũ .v.v., những tuyến nào bất chấp để sống còn, giá như ngầm dưới đất càng hay, tiếp tục tạo nên thân rễ trong những bóng râm. Phương pháp của Deligny: lên bản đồ những cử chỉ và vận động của đứa trẻ tự kỉ, kết hợp nhiều bản đồ cho cùng một đứa trẻ, cho nhiều đứa trẻ khác nhau. Nếu sự thật bản chất của bản đồ tức thân rễ là có nhiều lối vào, thì điều hợp lí là ta thậm chí có thể bước vào chúng qua những đồ hình tức hệ rễ-cây, giả định rằng những phòng ngừa cần thiết đã được thực hiện (một lần nữa, ta phải tránh bất cứ chủ nghĩa nhị nguyên Manichaean nào). Chẳng hạn, ta sẽ thường xuyên bị buộc phải lâm vào đường cùng, phải làm việc với những khả năng có nghĩa và những ảnh hưởng chủ quan, phải tìm một chỗ đứng trong những cơ cấu phức cảm Oedipus tức hoang tưởng hoặc thậm chí xấu hơn, những tính chất lãnh thổ xơ cứng mà nó mở lối cho những hoạt động biến đổi khác. Thậm chí khả năng để phân tâm học phục vụ với tư cách một chỗ đứng, bất chấp chính nó. Ngược lại, trong những trường hợp khác, ta sẽ trực tiếp ủng hộ chính mình trên một thăng tuyến cho phép ta thổi tung những địa tầng, cắt rễ, và tạo những kết nối mới. Như thế, có nhiều tập hợp bản đồ-đồ hình, thân rể-rể đa dạng, cùng những hệ số tháo dỡ biến thiên. Tồn tại những cấu trúc cây hay rễ trong thân rễ; ngược lại, việc phân hóa một nhánh cây hay rễ có thể bắt đầu đâm chồi thành một thân rễ. Những phối hợp được quyết định không phải bằng những phân tích lí thuyết hàm ý những phổ quát mà bằng những thực tế gồm những đa cách tức kết hợp những sức mạnh. Một thân rễ mới có thể hình thành ở trung tâm của cây, trong hốc rễ, ở những đoạn uốn của cành. Hoặc nữa, nó là một yếu tố cực nhỏ của hệ rễ-cây, một rể mầm mà nó làm năng suất thân rể gia tăng

Tài khoản và bộ máy quan chức tiến về phía những đồ hình: chúng có thế bắt đầu đâm chồi, tuy nhiên, lại đâm sau các cuống thân rễ, như trong một cuốn tiểu thuyết của Kafka. Một đặc trưng mạnh mẽ bắt đầu hoạt động vì chính nó, một cảm nhận ảo giác, loạn cảm giác, sự đột biến tai quái, hay trò chơi hình ảnh tự giải thoát, thách thức quyền lãnh đạo của biểu hiệu. Trong trường hợp đứa trẻ, những hệ thống cử chỉ, bắt chước, giải trí và dấu hiệu học khác giành lại tự do của chúng và giải thoát chính chúng khỏi “đồ hình”, nghĩa là, hình thành năng lực thống trị ngôn ngữ mà người giáo viên đang sử dụng – một sự kiện cực nhỏ lật đổ cân bằng quyền lực địa phương. Tương tự, những cây khả sinh được cấu trúc theo mô hình đơn vị cú pháp của Chomsky có thể mở ra mọi hướng, và lần lượt hình thành một thân rể. Trở thành dạng rể là để sản sinh những cuống và sợi giống như rể cây, hay tốt hơn là kết nối với chúng bằng cách thâm nhập thân cây, nhưng trói buộc chúng vào những mục đích mới lạ. Chúng ta mệt mỏi với những cái cây. Chúng ta nên chấm dứt tin tưởng vào cây, rễ, hoặc rễ mầm. Chúng làm chúng ta khổ sở quá nhiều. Tất thảy những văn hóa dạng cây đều được thiết lập trên chúng, từ sinh vật học cho đến ngữ học. Chẳng có gì đẹp hay đáng yêu hoặc chính trị ngoài những cuống ngầm và rễ trên không, những tăng trưởng ngẫu nhiên và những thân rễ ngẫu nhiên. Amsterdam, một thành phố hoàn toàn không có rễ, một thành phố-thân rể với hệ cuống-kênh đào, nơi tính thiết thực kết nối với sự điên rồ vĩ đạt nhất, tương quan với một cỗ máy chiến tranh thương mại.

Tư tưởng không có dạng cây và bộ não không phải là chất liệu bám rể hay phân nhánh. Những gì được gọi một cách sai lạc là “nhánh thần kinh” không đảm bảo sự kết nối của những nơ-ron trong một kết cấu liên tục. Gián đoạn giữa các tế bào, vai trò của các sợi trục, hoạt động của những khớp thần kinh, tồn tại của các vết nứt siêu nhỏ của khớp thần kinh, bước nhảy mà mỗi thông điệp thực hiện qua những vết nứt này, tạo cho não một đa cách mọc chìm trong mặt phẳng nhất quán tức tế bào thần kinh đệm của nó, một hệ thống toàn thể bất định, mang tính xác suất (“hệ thống thần kinh bất định”). Nhiều người có một cái cây đang mọc trong đầu, nhưng bản thân bộ não thì giống một bãi cỏ hơn là một cái cây. “Sợi trục và sợi nhánh cuốn quanh nhau giống như bụi cây bìm bìm quấn quanh các bụi gai, cùng những khớp thần kinh tại mỗi chiếc gai”. Cùng một thứ được áp dụng cho trí nhớ. Bác sĩ thần kinh và nhà phân tâm học phân biệt giữa trí nhớ dài hạn và trí nhớ ngắn hạn (trong khoảng một phút). Khác biệt giữa chúng không là định lượng giản đơn: trí nhớ ngắn hạn thuộc về thân rễ tức dạng sơ đồ, còn trí nhớ dài hạn có dạng cây và được tập trung (vết in, vết tích, đồ hình tức ảnh chụp). Trí nhớ ngắn hạn không thể dễ dàng tuân theo qui luật cận kề tức trực tiếp với đối tượng của nó; nó có thể hành động ở một khoảng cách, đến hay trở lại một thời gian dài sau đó, nhưng luôn dưới những điều kiện gián đoạn, đứt gãy và đa cách. Hơn nữa, những khác biệt giữa hai loại trí nhớ không phải là khác biệt giữa hai phương thức thời gian nắm bắt cùng một sự việc; chúng không túm lấy cùng sự việc, kỉ niệm hay ý tưởng. Vẻ lộng lẫy của Ý Tưởng ngắn hạn: ta viết bằng cách sử dụng trí nhớ ngắn hạn, và như thế, cũng là những ý tưởng ngắn hạn, cho dù ta đọc hay đọc lại bằng cách sử dụng trí nhớ dài hạn về những khái niệm dài hạn. Trí nhớ ngắn hạn (gia đình, chủng tộc, xã hội hay văn minh) theo dấu và phiên dịch, nhưng những gì nó phiên dịch tiếp tục hành động trong nó, từ một khoảng cách, dị thường, trong một cách thức “không đúng lúc”, một cách không tức thời.

Cây và rễ tạo hình ảnh ảm đạm về tư tưởng mà nó cứ mãi bắt chước bội số trên nền tảng đồng nhất trung tâm tức phân đoạn cao hơn. Nếu chúng ta xem tập hợp nhánh–rể, thân cây đóng vai trò phân đoạn đối lập đối với một trong những tập con chạy từ đáy lên đỉnh: loại phân đoạn này là một “ngẫu cực kết nối”, trái ngược với những “ngẫu cực đơn vị” hình thành bởi những nan hoa xòe ra từ một trung tâm đơn. Cho dù những kết nối tự chúng sinh sôi nảy nở, như trong hệ thống rể mầm, ta có thể không bao giờ vượt quá quan hệ Một-Hai, và giả mạo những đa cách. Những phục hồi, những tái sinh, quay trở lại, thủy tức và sứa không đưa chúng ta đi xa hơn chút nào. Các hệ thống dạng cây là hệ thống thứ bậc với những trung tâm tạo nghĩa và chủ quan hóa, là những người máy trung tâm, như những bộ nhớ có tổ chức. Trong những mô hình tương ứng, một yếu tố chỉ nhận thông tin từ một đơn vị cao hơn, và chỉ nhận một tác động chủ quan dọc theo những đường mòn được thiết lập trước. Điều này là hiển nhiên trong những vấn đề hiện hành của khoa học thông tin và khoa học máy tính vốn vẫn bám víu lấy những phương thức tư tưởng xưa cũ nhất mà qua đó họ ban phát mọi quyền lực cho một bộ nhớ hay tổ chức tập trung. Pierre Rosenstiehl và Jean Petitot trong một bài báo tỉ mỉ lên án “hình tượng những cây mệnh lệnh” (những hệ thống trung tâm tức các cấu trúc thứ bậc), không phải“việc chấp nhận nguồn gốc các cấu trúc thứ bậc rốt cuộc chỉ nhằm trao tặng những cấu trúc dạng cây địa vị ưu tiên…”. Hình thức dạng cây chỉ thừa nhận một hàng xóm tích cực, thượng cấp theo thứ bậc của anh hay chị…Các kênh truyền phát đều đã được thiết lập trước: hệ thống dạng cây có trước cá thể, cá thể được tích hợp vào đó tại một nơi được phân bố (tạo nghĩa và chủ quan hóa). Các tác giả chỉ ra rằng thậm chí khi ta nghĩ ta đã đạt đến một đa cách, nó có thể là một đa cách giả - là những gì chúng ta gọi là thể loại rễ mầm – vì hiện diện bề ngoài phi thứ bậc tức tuyên ngôn của nó quả thật chỉ chấp nhận giải pháp hoàn toàn có thứ bậc. Định lí hữu nghị nổi tiếng sau là một ví dụ: “Nếu bất cứ hai cá thể nhất định nào đó trong xã hội có đúng một người bạn chung thì tồn tại một cá thể là người bạn của tất thảy những người khác”. (Rosentiehl và Petitot hỏi rằng ai là người bạn chung đó. Ai là “người bạn chung trong xã hội của những cặp đôi này: bậc thầy, giáo sĩ, bác sĩ? Những ý tưởng này, thật lạ, đã được tháo dỡ rất nhiều khỏi những tiên đề ban đầu”. Ai là người bạn này của nhân loại? Có phải là nhà triết học khi ông xuất hiện trong tư tưởng cổ điển, cho dù ông là sự đồng nhất bị sẩy thai chỉ tự cảm nhận qua vắng mặt tức chủ quan, có thể nói trong thời gian đó, tôi không biết gì, tôi chẳng là gì?). Như thế các tác giả phát ngôn về những định lí chuyên chế độc tài. Đó quả thực là nguyên lí hệ rễ-cây, hay tác động của chúng: giải pháp rễ mầm, những cấu trúc của Quyền Lực.

Đối với những hệ thống trung tâm này, các tác giả tương phản với những hệ thống phi tâm, những mạng lưới hữu hạn các máy tự động mà trong đó truyền thông chạy từ bất cứ đồng loại nào sang bất cứ đồng loại khác, những cuống tức kênh không tiền tồn, và mọi cá thể đều có thể thay thế nhau, chỉ được xác định bởi tình trạng của chúng trong một khoảnh khắc nhất định – đến khi mà những hoạt động địa phương được phối hợp và kết quả cuối cùng mang tính toàn cầu được đồng bộ hóa mà không có một cơ quan trung tâm nào. Việc truyền tính trạng của những trạng thái cao thay thế địa hình học, và “đồ thị điều hòa tuần hoàn thông tin theo cách đối lập với đồ thị thứ bậc…Không có lí do để đồ thị đó trở thành một cái cây” (chúng ta gọi loại đồ thị này là bản đồ). Vấn đề của cỗ máy chiến tranh, tức đội hành quyết: là cần thiết chung cho n cá thể nhằm đảm bảo việc khai hỏa đồng loạt? Giải pháp không cần Tướng được tìm thấy trong một đa cách phi tâm và nó sở hữu một số lượng có hạn các trạng thái cùng những tín hiệu để chỉ thị những tốc độ tương ứng, từ một thân rễ chiến tranh tức quan điểm logic du kích, không có bất cứ đồ hình nào, không có bất cứ sự sao chép nào về một trật tự trung tâm. Các tác giả thậm chí chứng minh rằng loại đa cách máy móc, tập hợp, tức xã hội này loại trừ bất cứ kĩ thuật tự động hóa tập trung và hợp nhất nào, xem đó như một “sự xâm phạm phi xã hội”. Dưới những điều kiện này, n quả thực luôn là n-1. Rosentiehl và Petitot nhấn mạnh rằng đối lập trung tâm-phi trung tâm, ít hợp lí hơn khi nó chỉ định các sự việc so với khi nó là một phương thức tính toán áp dụng cho những sự việc đó. Những cái cây có thể tương ứng với thân rể, tức chúng có thể đâm chồi thành một thân rễ. Sự thật là cùng một sự việc, nói chung, dễ bị ảnh hưởng bởi cả hai phương thức tính toán tức cả hai loại qui tắc, nhưng không phải không trải qua một thay đổi về trạng thái. Hãy xem phân tâm học như một ví dụ nữa: nó đưa tiềm thức vào các cấu trúc dạng cây, các đồ thị thứ bậc, những kí ức thu gọn, những cơ quan trung tâm, những dương vật, dương vật-cây – không chỉ trong lí thuyết của nó mà còn trong thực hành tính toán và xử lí. Phân tâm học không thể thay đổi phương pháp về mặt này: nó đặt quyền lực độc tài của riêng nó lên một khái niệm độc tài về tiềm thức. Lề của cuộc thao diễn phân tâm học vì thế rất giới hạn. Trong phân tâm học lẫn đối tượng của nó luôn có một vị tướng, luôn có một lãnh đạo (Tướng Freud). Phân tích bệnh phân lập (schizoanalysis), ngược lại, xử lí tiềm thức như một hệ thống phi trung tâm, nói cách khác, như một mạng lưới cơ giới những chiếc máy tự động hữu hạn (một thân rễ), và vì thế nó đi đến một trạng thái tiềm thức hoàn toàn khác biệt. Cùng những nhận xét như thế đối với ngữ học; Rosentiehl và Petitot đều đúng khi đưa ra khả năng về một “tổ chức phi trung tâm của một xã hội tranh cãi”. Đối với cả những tuyên ngôn lẫn khát khao, vấn đề là không bao giờ làm giảm tiềm thức tức diễn giải nó tức làm nó có nghĩa theo mô hình cây. Vấn đề là sản sinh tiềm thức, và cùng với nó, những tuyên ngôn mới, những khát khao khác biệt: thân rễ đúng là sản phẩm này của tiềm thức.

Thật kì lạ làm thế nào thuyết cây thống trị hiện thực phương Tây và mọi thứ thuộc tư tưởng phương Tây, từ thực vật học đến sinh vật học và phẫu thuật học, cho đến tri thức học, thần học, bản thể học, tất thảy về triết học…: sự lập thành-rễ, Grund, racine, nền tảng. Phương Tây có mối liên hệ đặc biệt với rừng, và phá rừng; những cánh đồng được chạm khắc từ rừng đều có thực vật hạt giống sản sinh từ canh tác trên cơ sở những giống loài thuộc dạng cây; trang trai gia súc, được thực hiện trên những cánh đồng hoang, chọn lọc các giống hình thành một dạng cây động vật hoàn toàn. Phương Đông hiện diện một dáng vẻ khác biệt: tương quan với thảo nguyên và vườn tược (hoặc trong trường hợp nào đó, sa mạc và ốc đảo), hơn là rừng và cánh đồng; trồng những thân củ bằng những mảnh vỡ của một cá thể; loại bỏ hay khoanh vùng trang trại gia súc, nó được giới hạn vào những không gian kín hay bị đẩy vào những thảo nguyên của người du cư. Phương Tây: nông nghiệp có nền tảng là một giống được chọn lọc gồm một số lượng lớn những cá thể khác nhau. Phương Đông: nghề làm vườn dựa trên một số lượng nhỏ những cá thể có nguồn gốc từ đủ loại “vô tính”. Phải chăng phương Đông, đặc biệt châu Đại Dương, đưa ra một cái gì đó tựa như mô hình thân rễ tương phản với mỗi khía cạnh của mô hình cây phương Tây? Andre Haudricourt thậm chí xem đây là cơ sở cho đối lập giữa các giáo lí tức các triết học siêu nghiệm thân thiện với phương Tây và những triết lí mang tính nội tại của phương Đông: Thượng Đế gieo hạt và thu hoạch, như đối lập với Thượng Đế trồng lại và đào xới (trồng lại những nhánh vũ sự với gieo hạt). Siêu nghiệm: một căn bệnh đặc trưng châu Âu. Âm nhạc cũng không như nhau, âm nhạc của trái đất là khác biệt, là bản năng giới tính: thực vật hạt giống, thậm chí loại với hai giới tính trong cùng một cây, nô dịch hóa giới tính bằng mô hình tái sinh; thân rễ, ngược lại, là giải phóng giới tính không những khỏi sự tái sinh mà còn khỏi cơ quan sinh dục ngoài. Đây ở phương Tây, cây đã tự nó khắc sâu vào thân thể chúng ta, làm xơ cứng và phân tầng thậm chí cả giới tính. Chúng ta đã đánh mất thân rễ, tức cỏ. Henry Miller: “Trung Hoa là hạt giống trong miếng cải bắp con người…Hạt giống là Nữ Thần Báo Thù (Nemesis) nỗ lực của con người…Trong mọi tồn tại ảo chúng ta qui cho thực vật, con thú và sao trời thì hạt giống dẫn đến cuộc sống thỏa đáng nhất. Đúng, hạt giống không sản sinh những cây huệ trắng, không chiến thuyền, không bài Thuyết Giáo trên Núi… Cuối cùng, hạt giống vượt trội. Cuối cùng sự vật trở về trạng thái Trung Hoa. Điều kiện này thường ám chỉ bởi những sử gia là Thời Kì Đen Tối. Cỏ là lối thoát duy nhất…Hạt giống tồn tại chỉ để lấp đầy những không gian bỏ đi mà các khu vực trồng trọt để lại. Nó sinh trưởng giữa, trong số những vật khác. Huệ trắng đẹp, bắp cải làm thức ăn, cây anh túc làm phát điên – còn hạt giống là sự tăng trưởng xum xuê…: nó vót nhọn giáo lí”. Thế Miller đang nói về Trung Hoa nào? Trung Hoa cổ, mới, một Trung Hoa ảo, hoặc một Trung Hoa khác trên bản đồ đang thay đổi?

Nước Mỹ là một trường hợp đặc biệt. Dĩ nhiên nó không miễn giảm khỏi sự thống trị của cây hay tìm kiếm rễ. Điều này là rõ ràng thậm chí trong văn chương, trong việc truy tìm sự đồng nhất quốc gia và thậm chí một tổ tiên châu Âu tức cây phả hệ (Kerouac khởi hành tìm kiếm tổ tiên mình). Tuy nhiên, mọi việc quan trọng đã xảy ra hay đang xảy ra đều theo lộ trình thân rễ Mỹ: những kẻ hip-pi lập dị, tổ chức ngầm, băng đảng và cướp giật, những chi nhánh phàm tục hết lớp nọ đến lớp kia kết nối trực tiếp với bên ngoài. Sách Mỹ khác sách châu Âu, thậm chí khi người Mỹ bù trừ bằng việc theo đuổi mô hình cây. Khái niệm về sách là khác biệt. Những Chiếc Lá Cỏ. Và mọi hướng ở Mỹ đều khác biệt: việc tìm kiếm dạng cây và sự trở lại với Thế Giới Cũ đều thấy nằm ở phương Đông. Nhưng có phương Tây mang tính thân rễ, là những người Da Đỏ không có tổ tiên ở đó, là giới hạn luôn lùi xa mãi của nó, là những biên giới đang thay đổi và bị dịch chuyển của nó. Có một “bản đồ” toàn bộ nước Mỹ ở phương Tây, nơi mà thậm chí những cái cây cũng thiết lập thân rễ. Nước Mỹ đảo ngược các hướng: nó đặt phương Đông của nó vào phương Tây, như đúng là ở Mỹ trái đất đi đủ một vòng vậy; phương Tây của nó là rìa của phương Đông (Ấn Độ không là trung gian giữa phương Tây và phương Đông, như Haudricourt tin tưởng: Mỹ là mũi đất then chốt và cơ giới luận về sự đảo ngược). Ca sĩ Mỹ Patti Smith ca ngợi kinh thánh của nha sĩ Mỹ: Đừng tìm kiếm rễ, hãy theo con kênh…

Có đúng là không có hai loại chế độ quan chức, hoặc thậm chí ba (hoặc còn hơn)? Chế độ quan chức phương Tây: ruộng đất của nó, những nguồn gốc địa chính; những rễ và cánh đồng; những cây và vai trò của chúng là những biên cương; cuộc điều tra dân số vĩ đại của William Kẻ Chinh Phục; chủ nghĩa phong kiến; những chính sách của vua nước Pháp; tịch thu tài sản xung công qũi Nhà Nước; vùng đất đang dàn xếp qua chiến tranh, tranh chấp kiện tụng, và hôn nhân cưới xin. Các vua nước Pháp chọn hoa huệ trắng vì nó là một thực vật có rễ sâu và bám chặt những sườn núi. Phải chăng chế độ quan chức cũng như thế ở phương Đông? Dĩ nhiên, tất thảy đều quá dễ chưa đủ miêu tả một phương Đông của những thân rễ và tính nội tại; mặc dù đúng là ở phương Đông Nhà Nước không hành động theo một giản đồ dạng cây tương ứng với những tầng lớp đã bén rễ, đã bị cây hóa được thiết lập trước; chế độ quan chức của nó là một trong các kênh, chẳng hạn trường hợp đã thảo luận quá nhiều là về năng lượng dòng nước với “tài sản yếu kém”, trong đó Nhà Nước sinh ra những tầng lớp được định hướng và kênh hóa (ss: các khía cạnh chưa biện bác của công trình Wittfogel). Bạo chúa hành động như một dòng sông, không như một nguồn nước, vốn vẫn là một điểm, một điểm-cây hay rễ; nó chảy cùng hiện hành hơn là ngồi ở gốc cây; cây của Phật tự nó trở thành một thân rễ; sông của Mao và cây của Louis. Có đúng là nước Mỹ không đóng vai trò trung gian hòa giải ở đây cũng được? Vì nó tiến lên bằng cả những kì thi nội bộ lẫn phá sản (không chỉ người da đỏ mà cả những nông dân, v.v.) và trừ những làn sóng nhập cư kế tiếp nhau từ bên ngoài. Dòng vốn sản sinh một kênh rộng lớn, một số lượng xác định về quyền lực cùng những “lượng tử” tức thì, khi mỗi người trục lợi từ hành lang dòng chảy tiền bạc theo những cách riêng của ông hay bà (thế mới có thần thoại-hiện thực về người đàn ông nghèo phất lên và sau đó lại rơi vào nghèo nàn): ở Mỹ mọi thứ đi với nhau, cây và kênh, rễ và thân rễ. Không có chủ nghĩa tư bản phổ quát, không có chủ nghĩa tư bản trong chính nó; chủ nghĩa tư bản ở tại những giao lộ của mọi loại cơ cấu, nó là chủ nghĩa tư bản mới từ bản chất. Nó phát minh bộ mặt phương đông và hoàn cảnh phương tây của nó, và tái định hình cả hai – tất thảy vì điều xấu nhất.

Đồng thời, chúng tôi theo dấu vết sai lầm cùng mọi phân bố địa lí này. Một ngõ cụt. Thế càng hay. Nếu đó là vấn đề để chứng tỏ rằng các thân rễ cũng có nền chuyên chế và thứ bậc riêng, thậm chí cứng rắn hơn, sau đó thì cũng tốt đẹp thôi: vì không có nhị nguyên luận, không có nhị nguyên bản thể học giữa đó và đây, không có nhị nguyên giá trị học giữa tốt và xấu, không có hỗn hợp hay tổng hợp Mỹ. Có những điểm nút thuộc dạng cây trong thân rễ, và những nhánh thân rễ trong rễ. Hơn nữa, có những tổ chức nội tại chuyên quyền và kênh hóa đặc biệt đối với những thân rễ, đúng là có những biến dạng mang tính phá cách trong những hệ thống siêu nghiệm của cây, rễ trên không và cuống ngầm. Điểm quan trọng là hệ cây-rễ và hệ kênh-thân-rễ không phải là hai mô hình đối lập nhau: hệ thứ nhất hoạt động như một mô hình siêu nghiệm và đồ hình, cho dù nó sinh ra những lối thoát riêng cho nó; hệ thứ hai hoạt động như một quá trình nội tại, nó lật đổ mô hình và phác họa một bản đồ, cho dù nó kiến tạo những thứ bậc riêng, cho dù nó tạo nên một kênh chuyên quyền. Đó không phải là vấn đề của nơi này nơi nọ trên trái đất, tức của những khoảnh khắc nhất định trong lịch sử, hẳn cũng không phải phạm trù tư tưởng này nọ. Đó là vấn đề của một mô hình mà nó không ngừng kéo dài chính nó, đứt gãy và khởi động lại. Không, đây không phải là một nhị nguyên luận mới tức khác biệt. Vấn đề viết: nhằm chỉ định một cái gì đó một cách chính xác thì không thể né tránh những biểu lộ không chính xác một cách tuyệt đối. Không phải vì điều cần thiết là bước tới, tức vì ta chỉ có thể tiến tới bằng cách ước lượng: tính chất không chính xác không hề là một sự ước lượng; ngược lại, nó là lối đi chính xác mà việc ước lượng đang được xúc tiến. Chúng ta viện dẫn một nhị nguyên luận nào đó chỉ để thách thức một nhị nguyên luận khác nữa. Chúng ta sử dụng một nhị nguyên luận về những mô hình chỉ để đi đến một quá trình mà nó thách thức mọi mô hình. Mỗi khi, những hiệu chỉnh tinh thần là cần thiết để tháo gỡ những nhị nguyên luận thì chúng ta lại không muốn xây dựng mà chỉ muốn đi xuyên qua chúng. Đi đến một công thức ma thuật mà tất thảy chúng ta đều tìm kiếm – ĐA NGUYÊN LUẬN = NHẤT NGUYÊN LUẬN - qua mọi nhị nguyên luận mà chúng đều là kẻ thù, một kẻ thù hoàn toàn tất yếu, là trang bị mà chúng ta mãi đang sắp đặt lại.

Chúng ta hãy tóm tắt những đặc tính chính của một thân rễ: không giống như cây hay rễ của chúng, thân rễ kết nối bất cứ điểm nào với bất cứ điểm khác, và những nét tiêu biểu của nó không nhất thiết được kết nối với những nét tiêu biểu của cùng một bản chất; nó phát huy chính những chế độ khác biệt của các dấu hiệu, và thậm chí cả trạng thái phi dấu hiệu. Thân rễ không thể giảm về Một hoặc bội số. Nó không phải là Một trở thành Hai, hay thậm chí trực tiếp thành ba, bốn, năm,v.v. Nó không phải là một bội số xuất phát từ Một, tức Một được thêm vào (n+1). Nó được kết hợp không phải bởi những đơn vị mà bằng những chiều kích, hay đúng hơn là những hướng vận động. Nó không có bắt đầu lẫn kết thúc mà luôn ở giữa (môi trường), từ đó nó tăng trưởng và tràn ra. Nó xây dựng những đa cách tuyến tính với n chiều kích, không có chủ thể lẫn khách thể, nó có thể trãi rộng trên mặt phẳng nhất quán, và từ đó Một luôn bị trừ (n-1). Khi một đa cách thuộc loại này thay đổi chiều kích, nó tất yếu thay đổi cả về bản chất , qua một một sự biến dạng. Không giống một cấu trúc vốn bị giới hạn bởi một tập hợp các điểm và các vị trí, với những quan hệ nhị phân giữa các điểm và các quan hệ lưỡng đơn nghĩa giữa các vị trí, thân rễ được tạo chỉ bởi những tuyến: tuyến phân khúc và phân tầng là những chiều kích của nó, và thăng tuyến tháo dỡ là chiều kích cực đại mà sau nó đa cách trải qua sự biến dạng, thay đổi về bản chất. Những tuyến này, tức những đường nét đặc trưng, không nên nhầm lẫn với dòng giống dạng cây vốn đơn thuần là dòng giống có thể địa phương hóa nằm giữa các điểm và các vị trí. Không giống như cây, thân rễ không phải là đối tượng tái sinh: không phải tái sinh bên ngoài là hệ hình ảnh-cây, cũng không phải tái sinh bên trong là hệ cây-cấu trúc. Thân rễ chống phả hệ. Nó là trí nhớ ngắn hạn, hay chống trí nhớ. Thân rễ hoạt động bằng sự biến thiên, bành trướng, chinh phục, bắt giữ, phân nhánh. Không giống như nghệ thuật đồ họa, vẽ phác thảo hoặc nhiếp ảnh, không giống như những đồ hình, thân rễ gắn liền với một bản đồ mà nó phải được trình bày, được xây dựng, một bản đồ luôn có thể tách, nối, đảo ngược, sửa chữa, và có nhiều lối ra vào cùng những thăng tuyến riêng. Chính những đồ hình mới phải được đặt trên bản đồ, không phải ngược lại. Tương phản với các hệ thống trung tâm (thậm chí đa tâm) với những phương thức truyền đạt có tính thứ bậc và những lối mòn được thiết lập trước, thân rễ là một hệ thống phi trung tâm, phi trật tự, vô nghĩa, nó không có một vị Tướng và không có một trí nhớ có tổ chức tức kĩ thuật tự động có trung tâm, nó chỉ được xác định bằng sự tuần hoàn của các trạng thái. Điều gì còn được đặt thành vấn đề về thân rễ là một tương quan với giới tính – mà cũng là với động vật, rau củ, thế giới, chính trị, sách vở, sự vật tự nhiên và nhân tạo – nghĩa là hoàn toàn khác biệt với quan hệ dạng cây: thảy mọi thể loại “đang-trở-thành”.

Cao nguyên luôn ở giữa, không phải là điểm đầu hay cuối. Thân rễ được tạo bằng những cao nguyên. Gregory Bateson sử dụng từ “cao nguyên” để chỉ một cái gì đó hết sức đặc biệt: một vùng cường lực, liên tục, ngân nga mà sự phát triển của nó né tránh bất cứ sự định hướng nhằm đến một điểm cực hay kết thúc ở bên ngoài nào. Bateson trích dẫn văn hóa Bali làm ví dụ: trò chơi tình dục mẹ-con, và thậm chí có những tranh cãi giữa đàn ông, trải qua sự ổn định sâu sắc kì dị này. “Một loại cao nguyên mạnh mẽ đang tồn tại nào đó được thay thế cho (tình dục) cao trào”, chiến tranh, tức một điểm cực. Nó là một đặc tính đáng tiếc của tinh thần phương Tây nhằm liên kết những biểu đạt và hành động với bên ngoài tức những mục đích siêu nghiệm, thay vì đánh giá chúng trên mặt phẳng đồng nhất dựa trên nền tảng giá trị bên trong của chúng. Ví dụ, một quyển sách được soạn thảo bằng các chương có các điểm cực và điểm kết thúc. Điều gì xảy ra trong một cuốn sách được soạn thảo bằng những cao nguyên mà chúng có thể truyền thông với một cuốn sách khác qua những kẻ nứt cực nhỏ, như trong một bộ não? Chúng tôi gọi bất cứ đa cách kết nối với những đa cách khác bằng những cuống ngầm nông cạn theo cách như thế để thiết lập tức mở rộng một thân rễ là “cao nguyên”. Chúng tôi đang viết cuốn sách này với tư cách một thân rễ. Nó được soạn thảo bằng những cao nguyên. Chúng tôi đã cho nó một hình thức loanh quanh, nhưng chỉ để cho vui. Mỗi sáng chúng tôi thức dậy, và mỗi chúng tôi sẽ tự hỏi rằng loại cao nguyên gì mà người đó sẽ thảo luận, viết năm dòng ở đây, mười ở kia. Chúng tôi có những trải nghiệm ảo giác, chúng tôi quan sát các tuyến rời khỏi một cao nguyên và đạt đến một cao nguyên khác giống như những đàn kiến bé tí. Chúng tôi tạo những vòng tròn hội tụ. Mỗi cao nguyên có thể được hiểu là bắt đầu bất cứ đâu và có thể liên quan đến bất cứ cao nguyên nào khác. Để có được bội số, ta phải có một phương pháp xây dựng nó hiệu quả; không có tài nghệ in ấn nào, không có sự nhanh nhẩu về từ vựng nào, không có sự pha trộn hay sáng tạo từ ngữ nào, không có sự táo bạo cú pháp nào, có thể thay thế nó. Quả thực, những thứ này không thường trực hơn những thủ tục bắt chước một cách đơn thuần được sử dụng để truyền bá, tức phân tán một sự đồng nhất vốn được giữ lại trong một chiều kích khác biệt dành cho một hệ hình ảnh-sách. Hội chứng tự yêu theo kĩ nghệ. Những sáng tạo về in ấn, từ vựng hay cú pháp mà chúng là cần thiết chỉ khi chúng không còn thuộc về hình thức biểu lộ một sự đồng nhất ẩn giấu, đang trở thành chính những chiều kích của đa cách đang xét; chúng tôi chỉ biết về một thành công hiếm hoi trong đây. Chúng tôi không thể tự thực hiện nó. Chúng tôi chỉ sử dụng các từ ngữ mà lần lượt chúng thực hiện thay chúng tôi với vai trò những cao nguyên. TÍNH CHẤT THÂN RỄ = PHÂN TÍCH BỆNH PHÂN LẬP = PHÂN TÍCH ĐỊA TẦNG = NGHIÊN CỨU THỰC DỤNG = VI CHÍNH TRỊ. Những từ này đều là những khái niệm, mà các khái niệm là tuyến, nghĩa là, đếm những hệ thống gắn với một chiều kích riêng của những đa cách (những địa tầng, những chuỗi phân tử, những thăng tuyến hay gián đoạn, những vòng tròn hội tụ, v.v.). Không có nơi nào chúng tôi đòi hỏi những khái niệm của mình là tiêu đề một khoa học. Chúng tôi chẳng chút quen thuộc với tính chất khoa học hơn với ý thức hệ; mọi điều chúng tôi biết đều là những tập hợp. Và những tập hợp duy nhất đều là những tập hợp cơ giới của khát vọng và tập hợp chung của những phát ngôn. Không tạo nghĩa, không chủ quan hóa: viết cho quyền lực vô biên (mọi phát ngôn cá thể vẫn còn mắc kẹt trong phạm vi tạo nghĩa thống trị, mọi dục vọng có nghĩa được kết hợp với những chủ thể thống trị). Một tập hợp, trong đa cách của nó, tất yếu tác động đến những dòng chảy dấu hiệu học, những dòng chảy vật chất, và những dòng chảy xã hội một cách đồng thời (độc lập với bất cứ sự lặp pha tạo bởi chính nó nào trong một tập hợp khoa học hay lí thuyết). Không còn sự phân ba giữa phạm vi hiện thực (thế giới), phạm vi biểu đạt (sách) và phạm vi chủ quan (tác giả). Đúng hơn, một tập hợp thiết lập những kết nối giữa những đa cách nhất định rút ra từ mỗi trong những trật tự này, vì thế sách không có đoạn kế tiếp, thế giới cũng không là đối tượng của nó, và một hay nhiều tác giả cũng không là chủ thể của nó. Tóm lại, chúng tôi nghĩ rằng ta không thể viết đầy đủ nhân danh một cái bên ngoài. Cái bên ngoài không có hình ảnh, không có ý nghĩa, không có tính chủ quan. Sách là tập hợp cùng cái bên ngoài tương phản với sách là hình ảnh thế giới. Một hệ sách-thân rễ, không phải sách lưỡng phân, lõi, hay chùm. Đừng bao giờ tống rễ xuống dưới, tức trồng chúng, tuy nhiên có thể khó mà tránh khỏi việc trở về những thủ tục cũ. “Những ý tưởng đó nảy ra trong tôi, nảy ra trong tôi không phải từ bộ rễ bị nhổ, mà đúng hơn chỉ từ một nơi nào đó gần với điểm giữa của chúng. Sau đó hãy để một người nào đó thử nắm lấy chúng, hãy để một người nào đó thử nắm một lá cỏ và giữ chặt nó khi nó bắt đầu mọc ngay từ chính giữa. Tại sao điều này quá khó?". Vấn đề là một trong những dấu hiệu học mang tính giác quan trực tiếp. Thật không dễ nhìn giữa các sự việc, hơn là nhìn xuống chúng từ trên cao hay ngước nhìn chúng từ dưới, hoặc từ trái qua phải hay từ phải qua trái: hãy thử đi, bạn sẽ thấy rằng mọi thứ thay đổi. Không dễ nhìn thấy mùa xuân giữa các sự vật và từ ngữ (tương tự, Nietzsche nói rằng một cách ngôn phải “được nhai lại”; không bao giờ một cao nguyên tách biệt khỏi những con bò sinh sống ở đấy, tương tự với những áng mây trên bầu trời).

Lịch sử luôn được viết từ quan điểm tĩnh tại và nhân danh bộ máy Nhà Nước trung ương tập quyền, ít nhất là một bộ máy có thể chấp nhận được, thậm chí khi vấn đề là người du cư. Những gì đang thiếu là một ngành Du Cư Học (Nomadology), một sự đối lập với lịch sử. Cũng có những thành công hiếm hoi trong ngành này, ví dụ, về chủ đề Những Cuộc Thập Tự Của Trẻ Con (Children’s Crusades): sách của Marcel Schwob nhân lên những tường thuật giống với rất nhiều cao nguyên cùng những số lượng biến thiên các chiều kích. Sau đó có sách của Andrzejewski, Những Cánh Cổng Thiên Đàng (Les pontes du paradis), được viết bằng một câu đơn không gián đoạn; một dòng trẻ con; một dòng người lững thững bước đi, tứ tán, và đổ xô về phía trước; dòng chảy dấu hiệu học những nhóm đức tin của tất thảy bọn trẻ, tiến lên vị tu sĩ già đang dẫn đầu đám rước để tuyên bố; một dòng chảy khát vọng và dục tính, mỗi đứa trẻ giũ bỏ tình yêu và ít nhiều được trực tiếp dẫn dắt bởi hậu vọng tình dục trẻ em của bá tước vùng Vendome; tất thảy những điều này cùng với những vòng tròn hội tụ. Những gì không quan trọng không phải là dòng chảy cho dù nó có là “Một hay bội số” – chúng tôi đã qua điểm đó: có một tập hợp phát ngôn chung, một tập hợp cơ giới của khát vọng, cái này ở trong cái kia và cả hai được kết nối vào cái bên ngoài rộng lớn là một đa cách trong bất cứ trường hợp nào. Ví dụ gần đây hơn là sách của Armand Farrachi về Cuộc Thập Tự Thứ Tư, Sự Dời Chỗ (La dislocation), trong đó các câu đặt cách nhau bằng khoảng cách của chính chúng và tản mác, hay xô đẩy nhau và cùng tồn tại, và trong đó các chữ cái, là kĩ thuật in ấn bắt đầu nhảy múa như cuộc thập tự đang mỗi lúc một cuồng hơn. Đây là những mô hình viết có tính chất thân rễ và du cư. Việc viết kết hợp một cỗ máy chiến tranh và những thăng tuyến, bỏ lại những địa tầng, những phân khúc, sự tĩnh tại, bộ máy Nhà Nước. Nhưng tại sao một mô hình vẫn còn cần thiết? Phải chăng những cuốn sách này vẫn còn những “hình ảnh” về các cuộc Thập Tự? Phải chăng chúng không còn lưu giữ một sự đồng nhất, trong trường hợp Schwob, là sự đồng nhất then chốt, trong trường hợp Farrachi, là sự đồng nhất bị sẩy thai, và trong ví dụ đẹp nhất, Les porte du paradis, là sự đồng nhất của vị bá tước u buồn? Có chăng nhu cầu về một du cư luận thâm sâu hơn luận cứ của các cuộc Thập Tự, một du cư luận của người du cư thực sự, tức của những người mà họ thậm chí không còn dich chuyển hay bắt chước bất cứ thứ gì? Du cư luận về những người mà họ chỉ tập hợp. Làm thế nào quyển sách tìm thấy cái bên ngoài thích đáng mà cùng với nó tập hợp trong sự hỗn tạp, còn hơn một thế giới để tái sinh? Sách văn hóa tất yếu là một đồ hình: tự nó đã là một đồ hình, một đồ hình của cuốn sách trước của cùng một tác giả, một đồ hình của những cuốn sách khác, tuy nhiên, chúng có thể khác biệt, một đồ hình bất tận những khái niệm và từ ngữ đã được thiết lập, một đồ hình của hiện tại, quá khứ và tương lai thế giới. Thậm chí sách phản văn hóa cũng vẫn trĩu nặng bởi tải lượng văn hóa: nhưng nó sẽ sử dụng nó một cách tích cực, vì quên đi thay vì nhớ đến, vì chậm phát triển thay vì tiến triển theo hướng phát triển, thà trong du cư luận còn hơn tĩnh tại, nhằm tạo một bản đồ thay vì đồ hình. TÍNH CHẤT THÂN RỄ = PHÂN TÍCH NHẠC POP, cho dù người ta có những thứ khác để làm bên cạnh việc hiểu nó, cho dù những khối văn hóa hàn lâm tức khoa hoc giả tạo trong nó vẫn quá khó nhọc hay nặng nề. Vì khoa học sẽ hoàn toàn hóa điên nếu ở lại cùng những thiết bị của riêng nó. Hãy nhìn vào toán học: đó không phải là một khoa học, đó là một từ lóng quái vật, đó là du cư. Thậm chí trong vương quốc của lí thuyết, đặc biệt trong vương quốc lí thuyết, bất cứ cơ cấu nhất thời và thực dụng nào cũng tốt hơn các khái niệm đồ hình, cùng những đứt gãy và tiến triển của chúng, chẳng thay đổi gì cả. Gián đoạn không thể nhận thấy không biểu thị sự đứt gãy. Người du cư phát minh cỗ máy chiến tranh nhằm đối lập với bộ máy Nhà Nước. Lịch sử chưa bao giờ lĩnh hội du cư luận, sách chưa bao giờ hiểu thấu đáo cái bên ngoài. Nhà Nước là mô hình cho sách và tư tưởng, nó có một lịch sử dài: thần ngôn, nhà triết học-vua, siêu nghiệm của Ý Tưởng, nội tính chất của khái niệm, giới trí tuệ, tòa án của lí trí, những công chức của tư tưởng, người làm lập pháp và chủ thể. Kỳ vọng của Nhà Nước trở thành một trật tự thế giới và bén rễ con người. Quan hệ của cỗ máy chiến tranh với một cái bên ngoài không phải là một “mô hình” khác; nó là một tập hợp tự nó tạo nên tư tưởng du cư, và cuốn sách là một bộ phận hoạt động trong mọi cỗ máy lưu động, một cái cuống cho một thân rễ (Kleist và Kafka chống lại Goethe).

Viết cho quyền lực vô biên, quyền lực thứ n-1, viết với những khẩu hiệu: Hãy tạo những thân rễ, không phải rễ, không bao giờ thực vật! Đừng gieo hạt, hãy trồng các nhánh! Đừng là một hay bội số, hãy là những đa cách! Hãy vượt các tuyến, đừng bao giờ đánh dấu một điểm! Tốc độ sẽ xoay điểm đó vào một tuyến! Hãy nhanh lên, thậm chí khi đang đứng yên! Tuyến cơ may, tuyến hông, tuyến thăng. Đừng biểu lộ vị Tướng trong bạn! Đừng có những ý tưởng công bằng, chỉ nên có một ý tưởng (Godard). Hãy có những ý tưởng ngắn hạn. Hãy tạo những bản đồ, mà không là những ảnh chụp hay phác họa. Hãy là Con Báo Hồng và tình yêu của bạn sẽ như ong vò vẽ và phong lan, chú mèo và khỉ đầu chó. Như họ nói về dòng oldman:

Anh không trồng khoai tây

Không trồng cây bông vải

Nào ông trồng bà trồng cũng sớm bị lãng quên

Chỉ dòng oldman anh vẫn giữ cuộn xuôi chiều.

Thân rễ không có khởi đầu hay kế thúc; nó luôn ở lưng chừng, giữa những sự vật, trung tồn, trung vừa. Cây là quan hệ dòng giống, nhưng thân rễ là liên minh, liên minh độc nhất vô nhị. Cây áp đặt động từ “tồn tại”, nhưng kết cấu của thân rễ là liên từ, “và…và…và…”. Liên từ này có đủ sức mạnh để rung lắc và nhổ bật động từ “tồn tại”. Bạn đang đi đâu? Bạn từ đâu đến? Bạn đang hướng về cái gì? Những điều này hoàn toàn là những vấn đề vô ích. Hãy vô tư làm lại cuộc đời, khởi hành tức bắt đầu từ ze-ro mặt đất, tìm kiếm một khởi đầu tức một cơ sở - tất thảy đều hàm ý một khái niệm giả tạo về một chuyến du hành và vận động (một khái niệm có tính phương pháp, sư phạm, khai tâm, biểu tượng…). Nhưng Kleist, Lenz và Buchner có cách du hành và vận động khác: xuất phát từ giữa, xuyên qua giữa, đến và đi hơn là bắt đầu và kết thúc. Văn học Mỹ, và văn học Anh trước đó, biểu lộ xu hướng thân rễ này đến một phạm vi thậm chí to lớn hơn; họ biết cách làm thế nào để di chuyển giữa các sự vật, thiết lập logic VÀ , lật đổ bản thể học, phế bỏ những cơ sở, vô hiệu những kết cục và khởi đầu. Họ biết làm thế nào để thực hành thực tế. Lưng chừng không phải là một mức trung bình; ngược lại, đó là nơi các sự vật tăng tốc. Những sự vật ở giữa không chỉ rõ mối quan hệ địa phương hóa đi từ một sự vật đến một sự vật khác và quay lại, mà là một hướng trực giao, một vận động ngang mà nó quét sạch sự vật này và kia, một dòng chảy không có khởi đầu hay kết thúc, nó xói mòn đôi bờ và tăng tốc ở giữa.

……………………….